Internetrecht door Arnoud Engelfriet

Fabrikanten en winkels moeten klanten laten weten hoelang aangeboden Internet of Things-apparaten beveiligingsupdates ontvangen. Dat meldde Security.nl onlangs. Deze eis volgt uit de wet, en de Autoriteit Consument en Markt gaat deze marktpartijen nu expliciet wijzen op hoe dit uitpakt bij zogenaamd ‘slimme’ apparaten. Naast informatie over updates moet je ook te horen krijgen welke andere diensten er nodig zijn (zoals abonnementen bij apparaten) en wat er gebeurt met je persoonsgegevens.

Het is velen al lang een doorn in het oog. Koop je een nieuwe telefoon of ‘slim’ apparaat (wie een betere term weet, mag het zeggen) en blijk je al na een paar maanden geen updates meer te krijgen. Of had je toch een abonnement of zelfs maar een gratis registratie nodig. Of je stofzuiger doet het niet omdat in Amerika een server uitgevallen is. Dat voelt vrij essentieel allemaal, en dus dingen die je wil weten voordat je het product koopt.

De wet (art. 6:230m BW, gebaseerd op Europese regels) eist dat een winkelier je de “voornaamste kenmerken” van een product noemt, de dingen dus die essentieel zijn om te besluiten of je het wil hebben. Hieronder valt naast de prijs ook de wijze van levering, beperkingen aan interoperabiliteit, DRM beperkingen en hoe lang je updates mag verwachten.

In oktober maakte de ACM bekend dat grote spelers zoals Bol.com, Coolblue en de MediaMarkt expliciet informatie op dit punt gaan verstrekken. Zij hebben sinds die tijd informatie over de minimale update periode, en over andere compatibele producten. Ik kon zo snel nergens vinden dat je Ring-deurbel of Roomba-stofzuiger afhankelijk is van de dienstverlening van Amazon, maar wellicht ben ik een kniesoor.

De informatie over verwerking van persoonsgegevens lijkt vooralsnog nergens expliciet vermeld te worden, terwijl je toch heel vaak op zijn minst een account nodig hebt om de afluister-, pardon ‘slimme’ diensten te kunnen gebruiken.

Nou ja, voor mijn verjaardag (ja, die is vandaag, 0x2E alweer dank u) dan liever lekke warme domme sokken.

Arnoud

Een interessante vraag op het Tweakersforum:

Vanmiddag heb ik via een website vliegtickets geboekt. Na het uitzoeken van de tickets stonden er 2 knoppen in beeld. “Boek nu” en “Toon prijs incl. hotel’. Aangezien ik een hotel nodig heb voor de 2e knop gekozen. … Helaas zie ik pas in de bevestiging dat het ineens heel andere vliegtickets zijn (andere luchthaven (in Londen) en andere tijden). [De helpdesk zegt] “We zien dat wanneer er een hotel geselecteerd word er andere vluchten mogelijk zijn, welke vlucht er aan verbonden was kon u zien via de vluchtdetails.”

Wat een merkwaardig verhaal. Het komt er dus op neer dat als je een vlucht met hotel boekt, men uitkomt bij andere vluchten en voor het gemak die maar gelijk in de plaats stelt van de uitgekozen vluchten. Dat kan dus kennelijk inclusief een volledig ander vliegveld in de gewenste stad zijn?

Uiteindelijk blijkt het wel zo te zijn (Bekijk de video!) dat men een aparte pagina met een boekingsoverzicht toont, met daarin de aangepaste -andere dus- vluchtgegevens opgenomen. De vraagsteller hád het dus kunnen weten, als hij die pagina aandacht had gelezen en dan op de definitieve knop voor betaling had gedrukt. Vanuit dat perspectief valt er dus weinig te verdedigen. Wie niet leest wat hem aangeboden wordt, moet niet klagen dat hij iets krijgt wat hem niet opgevallen was.

Daar staat tegenover dat we in het consumentenrecht echt wel meer verwachten dan “had je maar moeten lezen”. Verkopers (en dus ook reisorganisaties en bemiddelaars) moeten actief aan de bak; zij hebben informatieplichten, mogen geen misleidende praktijken plegen en moeten zo duidelijk mogelijk zijn in wat ze aanbieden. Tot en met de expliciete tekst “betalingsverplichting” bij de bestelknop, enkel “Nu bestellen” of “Nu definitief boeken” is juridisch niet genoeg.

Ik zou zeggen dat als iemand in een boekingsproces kiest voor vlucht A vanaf Schiphol om 14:20, en hij er dan een hotel bij boekt, hij niet zomaar hoeft te verwachten dat de vlucht verandert in eentje vanaf Londen Stansted (of voor mijn part Eindhoven Airport) om 12:10. Je vertrouwt erop dat je vérder gaat in het boekingstraject, niet terug naar de keuze hoe en wanneer je wilt vliegen. Mentaal heb je dus onthouden dat de vlucht al gedaan is, alleen nog een hotel erbij.

Vanuit dat standpunt is het dus vrij essentieel om te signaleren dat de gekozen vlucht is veranderd. En daarmee wordt het dus een plicht om dit te doen, op straffe van vernietigbaarheid van de combinatieboeking hotel en vlucht. Ongeacht of de juiste gegevens op het eindscherm stonden; het niet tonen van de expliciete “Let op, dit is anders” boodschap levert een misleidende omissie op.

Wat vinden jullie? Moet je gewoon beter lezen, of is het de taak van de reisorganisatie om te waarschuwen?

Arnoud

Een lezer vroeg me:

Wanneer ben je als ondernemer verplicht je BTW-nummer op je website te vermelden? Ik lees bij De Zaak dat dit moet maar elders hoor ik dat het alleen zou moeten als je producten of diensten aanbiedt voor geld. Hoe zit het nu?

De basis van de eis “BTW nummer op je site” is art. 3:15d BW, lid 1 sub f. Wie een dienst van de informatiemaatschappij levert, moet daarbij zijn BTW nummer publiceren.

De definitie van een dergelijke dienst staat in lid 3: het moet dienstverlening inhouden op afstand, die ‘gewoonlijk tegen vergoeding’ gebeurt en op verzoek. Een radiostation is dit bijvoorbeeld niet, want die zendt niet op verzoek. Die hoeft dus niet in de omroepgids of zo hun BTW nummer te vermelden. Echter, de livestream van een radiostation via internet wordt wél op verzoek verzonden, dus die zou dit wel moeten. Maar wacht even, is gratis radio wel ‘gewoonlijk tegen vergoeding’?

Specifiek bij “diensten van de informatiemaatschappij” zijn hier geen uitspraken over (van eBay vond het Hof van Justitie het ‘evident’), maar de term ‘dienst’ komt uit het EU-verdrag en ook daar staat dat “gewoonlijk tegen vergoeding”. In andere contexten is er rechtspraak dat het niet nodig is dat de afnemer van de dienst betaalt. Een adverteerder die betaalt maakt de dienst ook ‘tegen vergoeding’. In essentie moet het gaan om economisch voordeel willen halen, geld willen verdienen met wat je doet.

Wanneer streef je nu naar economisch voordeel met je site? Een webwinkel: tuurlijk. Online betaaldiensten: idem. App of game met in-app purchases: zeker wel. Forum/informatiesite met reclame: denk het wel. Een pure “Welkom bij Bedrijfsnaam” site met “Over ons” en contactadres, lijkt me niet. Tenzij je zegt, dat is indirect gericht op acquisitie en dus toch op een vergoeding. Maar vrijwel elke bedrijfssite zal (hoe indirect ook) ontworpen zijn met het idee dat er dan wel eens een potentiële klant kan bellen.

Hmm. Misschien een groentenboer die zijn waren laat zien, zegt waar de winkel staat en wat de openingstijden zijn. Zoiets. De verkoop gaat niet via internet, je kunt niet eens reserveren via internet dus dan vind ik het lastig verdedigbaar dat hij een internetdienst levert met die site.

Voor veel ZZP-ers is dit een zeer frustrerende eis: hun BTW nummer is gelijk aan hun BurgerServiceNummer, dus ze zijn met deze wet verplicht zichzelf bloot te stellen aan identiteitsfraude. Hier zijn Kamervragen over geweest, maar de staatssecretaris is niet van plan hier iets aan te veranderen.

Arnoud

Met enige regelmaat maak ik me er boos over, maar het blijft terugkomen: mensen die hele lappen tekst onderaan hun e-mail hangen. “Dat is onze huisstijl” of “dat moet van de bedrijfsjurist” krijg ik dan als reactie. Juridisch gezien volslagen onzin – grotendeels dan. Een e-mail verzonden door een bedrijf is correspondentie, en voor formele… Lees verder

“Sorry, dat is niet ons beleid”. Krijgt u ook al jeuk bij deze zin? De Eindhovense kantonrechter kennelijk wel, want vanwege dat argument kon een consument van zijn televisiecontract met Tele2 af. Het telecombedrijf had namelijk niet de verplichte informatie over opzeggen van op afstand gesloten contracten meegestuurd. Volgens de wet heb je in dat… Lees verder

Het inschakelen van affiliates ontslaat je niet van je eigen verantwoordelijkheid voor naleving van de wet. Dat blijkt uit een vonnis van eind februari in een beroepszaak tussen de Consumentenautoriteit en een postorderbedrijf. Aan de site waar proefpakketten konden worden aangevraagd (met inderdaad een stilzwijgend abonnement) mankeerde het een en ander. Het bedrijf stelde echter… Lees verder

De Consumentenautoriteit heeft Pretium Telecom een dwangsom opgelegd, vanwege het ‘beknotten’ van consumentenrechten, meldde Tweakers. De telecomboer probeerde klanten te werven via callcenters, en deed daarbij misleidende uitspraken als “dan heb ik goed nieuws voor u, want u gaat minder betalen voor uw telefoonrekening”. In haar besluit legt de Consumentenautoriteit boetes op van in totaal… Lees verder

Internetbedrijven moeten, naast hun vestigingsadres en een e-mailadres, nog minstens één ander communicatiemiddel op hun site vermelden. Dat mag een telefoonnummer zijn, maar dat hoeft niet. Dat besliste het Europese Hof van Justitie afgelopen donderdag. Ja, er is echt een procedure gevoerd tot aan dit allerhoogste Europese Hof over de vraag of er een telefoonnummer… Lees verder