“Mijn werkgever wil me een contract met boete over de AVG laten tekenen, is dat normaal?”

Diverse lezers tipten me (dank) over deze vraag op Reddit:

Mijn werkgever wilt mij een contract laten tekenen ivb met de nieuwe privacywet (avg). Is dit normaal?

Wie het contract in kwestie leest, ziet dat het een addendum is op een arbeidscontract waarbij de werknemer geheimhouding opgelegd krijgt, en belooft netjes met persoonsgegevens om te gaan en alle documenten en dergelijke te retourneren aan het einde van het dienstverband. Dat zijn op zich geen rare afspraken. De teksten vind ik als jurist volkomen standaard. Je zou zelfs kunnen zeggen dat dat gewoon werkinstructies zijn, zo werken wij hier nu eenmaal en jij dus ook.

Wat de wenkbrauwen doet fronsen, is dat de werkgever er een stevig boetebeding aan koppelt: iedere overtreding van één van deze instructies wordt gestraft met een boete van €2.500 per keer en 250 euro per dag. Dat is natuurlijk geen instructie, dat is een afspraak. Boetes mogen in arbeidscontracten worden opgenomen, maar dat is een tweezijdige vrijwillige keuze die je in zo’n contract maakt, en geen eenzijdige “hier even tekenen en dan hang je vanaf nu”.

Een werkgever kan in principe niet eisen dat je iets ondertekent, tenzij de handtekening uitsluitend dient als bewijs dat je iets gezien hebt. Een akkoord op een aanpassing van je arbeidscontract kan niet worden afgedwongen, behalve als het gaat om een kleine wijziging die je in redelijkheid niet kunt weigeren. Dat is natuurlijk niet aan de orde bij een boetebeding, omdat dit zozeer 100% in het nadeel van de werknemer is.

Dus nee, ik denk niet dat je dit hoeft te tekenen. Als de werkgever bewijs wil dat jij deze instructies (artikel 1 dus) hebt gelezen, dan kan hij je verplichten bij artikel 1 “voor gezien” en krabbel te zetten. Artikel 2 is niet eenzijdig op te leggen, een boete vereist instemming van de werknemer. Dat moet er dus uit. En je persoonlijk aansprakelijk stellen voor de schade gaat ‘m ook niet worden, de lat daarvoor ligt héél hoog en enkel dat je een instructie negeert of je werkgever schade berokkent is nadrukkelijk bij lange na niet genoeg.

Arnoud

Deze ondernemer verhoogde zijn aansprakelijkheid. Wat er toen gebeurde, zal je verbazen.

Voor veel ondernemers is het een reflex om beperkt aansprakelijk te willen zijn. Aansprakelijkheid kan immers tot grote claims leiden, en dat kan het faillissement van je bedrijf inluiden. Zeker in de ICT, waar het lange tijd erg moeilijk was om je activiteiten te verzekeren. Je ziet dan ook juist in de ICT altijd zeer beperkte aansprakelijkheden, soms zelfs tot nul aan toe. Maar heb je al eens overwogen wat er écht zou gebeuren als je je aansprakelijkheid verhoogde?

Het is natuurlijk goed vanuit risicomanagement om je aansprakelijkheid zo laag mogelijk te zetten. Komt er dan onverhoopt een claim, dan is de impact daarvan beperkt. Maar hoe zou jij je voelen als je ergens een dienst inkoopt (voor een forse prijs) en je leest dat men nergens voor aansprakelijk is, of hooguit voor honderd euro per geval? Precies.

Recent had ik precies deze discussie met een ondernemer die ook zo bezorgd was over zijn aansprakelijkheid. We hebben toen besloten die aansprakelijkheid eens fors omhoog te gooien: geen drie maanden facturen maar 24, en óók gederfde winst en omzetverlies. Daar stond wel een evenzo forse prijsverhoging tegenover. Tot zijn stomme verbazing gingen zijn klanten vrijwel allemaal direct akkoord.

Natuurlijk, hij heeft nu een hoger risico dan eerst. Maar uit de extra omzet was een goede reservering voor eventuele problemen te maken – en hij had nu ook de financiële armslag om een extra investering te doen om zijn software beter te beveiligen en betrouwbaarder te maken. Daarmee verlaag je de kans op het risico behoorlijk. Dit nog los van de vraag hoe een klant in de praktijk bewijst dát hij omzet is misgelopen en dat dat allemaal door jou komt.

En zeker als je het combineert met een goede verzekering (en geloof me, die zijn tegenwoordig echt wel te krijgen tegen een normale prijs), dan is het risico in de praktijk echt een heel eind naar de nul te duwen. Vraag je dus altijd af of je écht bang moet zijn voor risico’s, of (met excuses voor de vreselijke consultanttaal) je het als een kans op meer omzet moet zien.

Arnoud

Github introduceert werknemersvriendelijk IP-contract

Broncodebeheerbedrijf Github staat sinds kort toe dat hun werknemers de rechten (IP) op eigen werk mogen houden als ze die met bedrijfsmiddelen of onder werktijd hebben gemaakt, meldde QZ onlangs. Hiermee wijkt men werknemersvriendelijk af van de standaard in de VS: gebruikelijk daar is dat alle IP toekomt aan de werkgever van alles dat ook maar enigszins gerelateerd is aan het werk, of dat met een bedrijfsmiddel vervaardigd is. Met de Balanced Employee IP Agreement wil men een modeltekst voor andere werkgevers bieden. Zou dat ook in Nederland nodig zijn?

Allereerst meteen even een ergernis uit de weg: nee, IP bestaat niet en intellectueel eigendom ook niet. Die termen verwijzen naar een juridisch rechtsgebied, net zoals arbeidsrecht – maar we spreken niet van aantasting van je arbeidsrechten, we zeggen dat je te weinig vakantiedagen krijgt of dat de proeftijd in strijd met de wet is. Doe dat dus ook niet meer met “IE”: wil men auteursrechten hebben, octrooien of iets anders? (En dit is geen muggeziften, ik zie te veel contracten waarin “het IE” als een autonoom onderwerp wordt behandeld náást auteursrechten.)

Maar goed. Auteursrecht dan maar even. Volgens de wet (artikel 7 Auteurswet) komt, tenzij anders overeengekomen, het auteursrecht toe op wat de werknemer maakt in het kader van het dienstverband. Wij kennen dus geen criteria zoals “het moet onder werktijd zijn gemaakt” of “het moet in directe opdracht zijn gemaakt” of “er moet een werkcomputer zijn gebruikt”. In het weekend op je eigen laptop een ongevraagd rapport met aanbevelingen voor een betere testprocedure typen, maakt dat de werkgever daar het auteursrecht op heeft. Op werkdagen tussen 9 en 12 op de bedrijfscomputer een roman schrijven is waarschijnlijk plichtsverzuim maar de rechten op die roman heb je zelf.

Amerikaansrechtelijke brede claims op alles dat je doet tot 2 jaar na je ontslag, ongeacht tijdstip of middel, zijn dus tegen de wet bij ons. Afgezien van dat “tenzij anders overeengekomen” dan: je mag als werkgever en werknemer anders afspreken. Ik blijf erbij dat dat beide kanten op gaat (sorry Alex), als beiden willen afspreken dat ook privéprojecten werkgeverseigendom worden, dan moet dat contractueel kunnen. (Wel op schrift en met handtekening, in verband met artikel 2 Auteurswet.) Waarom je dat als werknemer zou tekenen is natuurlijk een andere vraag.

Een probleem daarbij is wel dat zo’n afspraak tegen het basale principe van kenbaarheid aanloopt. Een toekomstig auteursrecht afstaan kan namelijk alleen als het betreffende werk op voorhand voldoende kenbaar is. “Ik wil dat je een roman schrijft en ik wil daar de auteursrechten op” voldoet daar waarschijnlijk wel aan. Maar “ieder project dat jij de komende jaren start, wordt van mij” is écht te vaag.

Misschien als je het koppelt aan het werk: “alle projecten die verwant zijn aan producten/diensten die wij leveren, worden van ons”, dat is nog redelijk te toetsen. Alleen: wélke? Die men nu heeft? Of ook in de toekomst? En alleen van de afdeling waar meneer/mevrouw werkt, of het hele bedrijf? Wereldwijd? En hoe definieer je ‘verwant’? Ik denk dat het daar al snel op zal stranden.

Hoe dan ook, die BEIPA van Github lijkt me te Amerikaans specifiek. Als principe vind ik het wel een heel goed idee: laat werkgevers ook eens nadenken over wat creatieve werknemers naast het werk willen doen, en claim niet op voorhand daar de rechten op. Programmeren is niet alleen werk, het is ook gewoon leuk.

Arnoud

Hoe krijg ik na bestelling akkoord op het contract?

dode-boom-papier-contractEen lezer vroeg me:

Hoe laat ik een klant na een online bestelling het beste akkoord gaan met een contract? We werken nu met documenten die ze moeten uitprinten, ondertekenen en retourneren maar dat is nogal bewerkelijk.

Het plaatsen van een bestelling is juridisch gezien hetzelfde als een akkoord op een contract. Een ondertekening is zelden echt van belang, tenzij je bang bent dat klanten gaan ontkennen iets besteld te hebben.

Toch zie ik veel bedrijven die nog steeds een bestelling via een prachtige webshop uiteindelijk laten uitmonden in een stuk papier dat je moet printen, ondertekenen en opetenterugsturen, waarbij een scan per mail vaker niet dan wel in orde is. Heel raar, en ik kan afgezien van “dit doen we al dertig jaar” daar eigenlijk geen goede reden voor bedenken.

Natuurlijk, een ondertekend stuk papier levert tussen partijen dwingend bewijs op van wat ze hebben afgesproken. Je staat dus sterker. Alleen: het gaat dan om geschillen waarbij de klant zegt “ik heb nooit iets besteld” of “de prijs was toch echt 5 euro” of iets dergelijks. In mijn ervaring gaat het zelden over wat er in het afsprakendocument staat, maar juist over hoe je dat moet interpreteren. Of over wat je juist niet had opgeschreven. “Er staat niks over btw maar zakelijke prijzen zijn toch altijd ex” of “ze zijn #cc0000 van kleur en we hadden toch #dd0000 verwacht” bijvoorbeeld. Daar kom je ook met een getekend contract niet zonder kleerscheuren uit.

Bij automatische incasso ligt het een heel klein beetje genuanceerder. Formeel moeten incasso’s op papier, en is een online gezet vinkje met “Ik geef toestemming voor deze incasso” niet rechtsgeldig. Maar in de praktijk is dit zó ingeburgerd dat ik me nauwelijks kan voorstellen dat dat ooit nog een probleem wordt. Bovendien, als je een incasso intrekt dan moet je natuurlijk nog steeds gewoon je rekening betalen als je een overeenkomst hebt.

Arnoud

Nee, bij opzeggen wegens prijsverhoging geldt géén maand opzegtermijn

sim-telefoon-telfortEen lezer vroeg me:

Op 19 mei heeft Telfort per e-mail aangegeven dat de prijs van mijn internetabonnement per 1 juli a.s. wordt verhoogd. Daarbij werd vermeld dat ik mijn abonnement kosteloos kan aanpassen of opzeggen tot 1 juli 2016. Vervolgens heb ik op 15 juni telefonisch opgezegd, waarop ik een bevestiging kreeg dat mijn abonnement per 15 juli wordt beëindigd. De klantenservice van Telfort gebeld en die zeggen dat een opzegging áltijd dertig dagen opzegtermijn kent. De AV erbij gepakt, maar dat mocht niet baten. Wat kan ik nu doen?

Bij een normale opzegging van een telefoniecontract geldt inderdaad een opzegtermijn van dertig dagen vanaf de dag waarop je de opzegging doorgeeft (art. 7.2a lid 3 Telecomwet). Maar het gaat hier niet om een normale opzegging; een telecomcontract mogen opzeggen is een wettelijk recht wanneer de aanbieder het contract wijzigt.

Bij een contractswijziging (waar ook een prijsverhoging onder valt) mag je altijd opzeggen. Het moment waarop die opzegging effect heeft, is het moment waarop die wijziging in werking zou treden. Dat is hier dus 1 juli, en je mag dus op 30 juni nog opzeggen om vervolgens een dag later van je contract af te zijn.

De wet (art. 7.2 Telecomwet) zegt niet expliciet dat de opzegging ingaat er datum contractswijziging. Dat is wel zo logisch, het hele idee is immers dat je kunt opzeggen om niet aan de nieuwe regels gebonden te zijn. Gelukkig is bij Telfort dit geen discussie, want in hun AV staat letterlijk:

16.4. Indien een Klant een wijziging, die betrekking heeft op een door hem afgenomen Dienst, niet wenst te accepteren, kan hij de Overeenkomst met betrekking tot die Dienst schriftelijk beëindigen met ingang van de datum waarop de wijziging van kracht wordt. De schriftelijke opzegging dient voor de ingangsdatum van de wijziging door Telfort te zijn ontvangen.

Mijn cursivering. Dus hoe de klantenservice erbij komt dat er een maand opzegtermijn geldt en je daarmee op 15 juli uitkomt, is me een volslagen raadsel.

Het vervelende is, wat doe je nu praktisch als de klantenservice blijft bij die 15 juli. Je automatische incasso intrekken en handmatig nog een halve maand betalen (15 juni tot 1 juli) levert juridisch het correcte resultaat op. Maar ik gok zomaar dat er dan een incassoprocedure begint met mogelijk een notering bij Preventel. En heb je daar zin in voor die beperkte hoeveelheid geld?

Arnoud

Nee, je kunt geen taart in je huurcontract smokkelen

cake-contractJa Arnoud, had je maar beschuit met muisjes in je contracten moeten smokkelen. Dat mailden diverse mensen me naar aanleiding van dit Metro-bericht: Reddit gebruiker GloriousGherkins had een huurcontract als Word-document gekregen en daarin opgenomen dat “De verhuurder zal een verjaardagstaart geven aan de huurders in het weekend dat het dichtste bij hun verjaardagen zit (7 juni en 17 februari). Vanille taart is onacceptabel”. Rechtsgeldig? Mijn juridische hoela.

Het is natuurlijk een mooie prank richting al die partijen die ellenlange lappen tekst over de schutting gooien en dan zeggen “had je die maar moeten lezen, je zit er aan vast vriend”. Want iedereen weet dat niemand die teksten leest. Dus als ik vast zit aan de EULA van die verhuurder, dan zij nu ook aan die verjaardagstaart. En je had ooit die Rus die het voor elkaar kreeg. Maar daar had het ook effect: hij had zichzelf een rentepercentage van nul gegeven én gekregen.

Toch denk ik niet dat dit gaat werken. Het komt eigenlijk op een hele simpele regel uit het contractenrecht neer: willen beide partijen dit deel van de afspraak laten zijn? Het antwoord is daar vrij evident ‘nee’ op. En dan ben je dus klaar. Of nee, niet helemaal, want iedereen kan achteraf wel van alles roepen niet gewild te hebben. Vandaar dat de wet zegt, als je de redelijke indruk wekte dat je iets wilde (art. 3:35 BW) dan hang je. Precies dezelfde regel als waarmee al die prijstypefouten worden afgeschoten inderdaad.

Het punt is hier dat door het contract zo op te maken en terug te sturen, je de indruk wekt akkoord te zijn met het originele contract, en niets anders. Redelijke mensen zeggen immers “leuk contract, maar eh ik wil wel graag taart op mijn verjaardag, ik heb het er alvast ingetypt in artikel 16.” Daarom gaat dit hem dus niet worden.

Het is zeer ergerlijk dat grote partijen wél hun voorwaarden kunnen opdringen, hoe onzinnig ook. Dus grappig is het en een mooie taart in de snufferd ook. Maar legaal, nee.

Arnoud

Telecomproviders mogen inflatiecorrectie toepassen van EU-Hof

bonnetjes-btw-ontvangst-betalen-bewijs-rekening-kassabon.jpgTelecomproviders hebben het recht om een regelmatige inflatiecorrectie toe te passen op hun tarieven, mits dit juist in de algemene voorwaarden van hun diensten staat. Dat las ik bij Nu.nl. Het Europese Hof van Justitie bepaalde in een Oostenrijkse zaak dat een inflatiecorrectie redelijk is, ook als de consument in dat geval niet op mag zeggen.

Over het wijzigen van prijzen of de overige inhoud van een contract bestaan de nodige broodjeaapverhalen. Een daarvan is dat prijsverhogingen altijd betekenen dat je als wederpartij mag opzeggen. Een aanverwante is dat voorwaarden altijd mogen worden aangepast (en dan ook weer, dat je als wederpartij mag opzeggen). Beiden zijn onjuist.

In het Nederlands contractenrecht is het heel simpel: het contract is wat je samen afgesproken hebt. Eenzijdig daar verandering in brengen, is dus niet mogelijk. Hooguit kan de rechter in uitzonderingssituaties besluiten dat een bepaald stuk van het contract even buiten toepassing blijft.

De enige manier om eenzijdig het contract te wijzigen, is door in het contract te zetten dat dat mag. Als de ander daar immers akkoord mee is, dan gaat het goed.

In zakelijke contracten gebeurt dat niet vaak, want waarom zou een wederpartij daarmee akkoord gaan? In consumentencontracten zie je het vaker, want a) niemand leest die, b) als je het toch ziet, dan is het slikken of stikken. Gelukkig zijn er daarom wettelijke regels, de grijze lijst voor algemene voorwaarden, waarop onder meer staat:

[Verdacht is een algemene voorwaarde die] de gebruiker de bevoegdheid verleent een prestatie te verschaffen die wezenlijk van de toegezegde prestatie afwijkt, tenzij de wederpartij bevoegd is in dat geval de overeenkomst te ontbinden;

Verdacht wil in dit verband zeggen dat de gebruiker van de voorwaarden (het bedrijf dus) moet bewijzen dat het wél redelijk is voor hem om zo’n algemene voorwaarde in zijn contract te zetten. En in dit geval geeft de wetgever al een voorzetje: als je bij zo’n wijzigingsbeding zet dat de consument in dat geval mag opzeggen, dan is het in principe wel redelijk. Dit is dus waar “als ze je contract wijzigen, mag je opzeggen” vandaan komt.

Een harde regel is het echter niet. Dan had het wel op de zwarte lijst gestaan. Er zijn dus situaties waarin eenzijdig wijzigen mag, zónder dat opzeggen nodig is om het contract redelijk te houden. En het Hof van Justitie bepaalt nu dat een beding à la “Leverancier mag de prijzen aanpassen aan de inflatie op grond van de consumentenprijsindex” een voorbeeld daarvan is. Dit is eenvoudigweg de prijzen bij de tijd houden, en dat is zó redelijk dat een opzegrecht niet meer nodig is.

Bij ons is het specifiek voor telecomproviders anders. Art. 7.2 Telecomwet bepaalt namelijk dat voor élke wijziging van een telecomcontract een opzegrecht geldt. Een prijswijziging is ook een “wijziging van een beding”, dus ook daar geldt dit recht. Ook bij inflatiecorrectie, zo bepaalde de OPTA (nu ACM) al in 2009.

En voor de duidelijkheid: het moet er wel stáán in het contract, dat de leverancier het aan mag passen. Als er niets staat, dan mag het niet (behalve soms, het blijft recht).

Arnoud

Waarom zijn ICT-inkoopvoorwaarden altijd zo ontzettend eenzijdig?

pen-contract-ondertekenen-algemene-voorwaardenEen lezer vroeg me:

Recent bracht ik een offerte uit voor ontwikkeling van maatwerksoftware bij een groot bedrijf. Ik kreeg vervolgens ICT-inkoopvoorwaarden waar de honden geen brood van lusten. Alle deadlines zijn keihard, mijn werkproces dient in detail uitgeschreven te zijn en goedgekeurd te worden, ik krijg een boete als ik een dag te laat lever of als er ook maar de kleinste bug in zit en ik moet alle IE inleveren plus ik mag geen open source gebruiken. (Het gaat om een tijdschrijf-app voor hun sales-afdeling.) Is dat nou normaal in de juridische wereld?

Helaas komt het vaak voor dat je als ontwikkelaar zulke lompe inkoopvoorwaarden om de oren krijgt. Voor een deel is dat omdat het kan; als inkoper begin je natuurlijk met de beste situatie voor jezelf en je merkt in onderhandelingen wel wat er echt een probleem is.

Specifiek bij ICT zie ik het echter vaker misgaan dan in andere gebieden. Maar waarom dat komt? Ik blijf het lastig vinden. Wat losse gedachten. De ICT is een relatief jong vakgebied waar traditionele opvattingen uit projectmanagement weinig gedragen worden. Alleen al het opstellen van documentatie is weinig populair, laat staan uitgebreid projectmanagement en formeel opleveren voor een acceptatietoets. Het beeld dat bij veel dienstverleners leeft, is dat de klant niet begrijpt hoe complex zijn wensen zijn en dat de klant bovendien elke dag iets anders wil, uiteraard binnen dezelfde prijs.

Omgekeerd leeft bij veel opdrachtgevers het beeld dat ICT-partijen maar wat doen, hun eigen visie op de opdracht boven de wens van de klant stellen en redelijke klantverzoeken afdoen als “dat wil je niet”. Daarbij komt dat veel ICT-projecten tot frustratie bij alle partijen hebben geleid: ontwikkeling van software, websites of levering van diensten duurt altijd langer dan gedacht en het is nooit exact wat de klant voor ogen had. Het gevoel dat er weinig controle is op het project, ontstaat dan ook al snel, en het leidt dan tot “platslaan” van de opdracht in uitgebreide inkoopvoorwaarden.

Alles contractueel vastleggen is niet perse de beste aanpak. Zo zijn er veel (vooral kleinere) softwareontwikkelaars en dienstverleners die aan de slag gaan onder het motto “het is af als het af is”, maar zeer gemotiveerd zijn problemen snel op te lossen omdat zij trots zijn op hun software en technische storingen als een persoonlijke belediging zien. Dit levert verrassend vaak toch goede resultaten op. Vanuit de benadering dat een ICT-er een artiest is net als een tekstschrijver, is deze aanpak prima verdedigbaar, mits de opdrachtgever in staat is om te gaan met de grillen van artiesten. Discussie vanuit beide perspectieven levert dan veel helderheid en begrip voor de andere kant.

Het is dan alleen wel weer jammer dat er vaak niet goed te onderhandelen valt over inkoopvoorwaarden. Zeker als je -zoals de vraagsteller- een klein bedrijf bent: graag of niet, is dan het devies. Jammer voor beide partijen.

Arnoud

Is een mondelinge afspraak ook rechtsgeldig als papier afgesproken was?

pen-contract-ondertekenen-algemene-voorwaardenEen lezer vroeg me:

Onlangs wilde ik geld lenen van een kennis. Hij stond erop dat dat dit op papier gezet moest worden, dus hij zou een contract opstellen. Maar uiteindelijk voelde het niet goed, dus ik heb nee gezegd. Hij zegt nu dat ik er tóch aan vast zit. Maar ik heb niets getekend, hoe zit dat nu?

Hoofdregel in het Nederlands recht is dat je ergens aan vast zit zodra een concreet aanbod is gedaan dat je hebt aanvaard. Hoe je die aanvaarding aangeeft, doet er niet toe. Mondeling ‘ja’ zeggen, een e-mailtje met “ik ben akkoord” of een circus met handtekeningen op papier is dus juridisch allemaal hetzelfde.

De eis om dingen op papier te zetten is slechts zelden echt nodig. Een geldlening tussen particulieren mag van de wet gerust mondeling, per e-mail, chat of ander kanaal worden afgesloten.

Op zich zit de vraagsteller dus vast aan de lening. Hij heeft gevraagd om een lening en de kennis heeft gezegd dat hij dat wil doen. Dat is al genoeg: de overeenkomst van geldlening is nu rechtsgeldig tot stand gekomen. (Uiteraard kun je er dan onderuit door het geleende meteen terug te betalen, er is vast geen verbod afgesproken op vervroegd aflossen. Maar dat even terzijde.)

Echter, in dit geval misschien toch niet: de kennis wilde perse een en ander op papier. In dat geval heeft de kennis een vormvoorschrift ingevoerd bij zijn aanvaarding. De overeenkomst wordt dan pas rechtsgeldig nadat aan dat voorschrift is voldaan. En dat betekent dat de vraagsteller nog nergens aan vast zit zolang hij niet tekent. Papier is dan dus verplicht omdat partijen zelf bedacht hebben dat zij dat als verplichting willen.

Arnoud

Waarom zetten wij eigenlijk handtekeningen op papier?

handtekening.jpgRegelmatig vragen lezers me: waarom doen wij als bedrijf nog steeds zo moeilijk met handtekeningen op stukken papier? Ons hele bedrijf is geautomatiseerd, alleen bij sommige acties moeten er dingen uitgeprint, getekend en weer ingescand zijn. En soms wordt dan zelfs dat stuk papier nog bewaard. Is dat nu echt juridisch nodig?

Juridisch bepalen of een stuk papier écht nodig is, is vaak een hele kluif. Hoofdregel is: het hoeft niet op papier. De wet kent namelijk slechts zelden een harde eis dat iets pas rechtsgeldig is als het op papier staat. Wie er meer weet dan de volgende, mag het zeggen: de koop van een woning (art. 7:2 BW), huurkoop (7A:1576i BW), timesharing (7:50c lid 1 BW), pacht (7:317 lid 1 BW), vrijwillige garantietoezeggingen (7:6a lid 3 BW), verkoop van IE-rechten (art. 2 Auteurswet) en sinds juli 2014 de overeenkomst tot dienstverlening na telefonische acquisitie (6:230v sub 6 BW). De arbeidsovereenkomst hoeft alleen schriftelijk als er een proeftijd (7:652 lid 2 BW), concurrentiebeding (7:653 lid 1 BW) of boetebeding (7:650 lid 2 BW) is opgenomen. Een factuur hoeft niet schriftelijk.

Meestal wil men graag stukken papier omdat dit sterk bewijs oplevert. Met een akte (een ondertekende verklaring op papier) ontstaat ‘dwingend’ bewijs (art. 157 Rechtsvordering) van wat er is afgesproken. Onder voorwaarden is ook een elektronische akte rechtsgeldig (art. 156a Rechtsvordering). Kort gezegd is vereist dat de inhoud zodanig wordt vastgelegd dat deze ongewijzigd gereproduceerd kan worden voor zo lang als nodig. In de ICT-praktijk betekent dit een PDF-bestand en een goed ingericht proces voor het aanmaken en archiveren daarvan.

Heel vaak zijn dit soort bedrijfsprocessen er vooral omdat ze er altijd al waren. Men heeft altijd geleerd dat papier en handtekening “rechtsgeldig” zijn, of zelfs verplicht. Dus dat is het proces en dat blijft het proces. Daar verandering in brengen is niet eenvoudig, want “zo doen we het altijd al” is een van de sterkste argumenten uit de praktijk om iets te laten zoals het is.

Hoe elektronisch zijn jullie met contracten en documenteren?

Arnoud