Tientallen apps voor casino’s en sportweddenschappen zijn door Apple uit de App Store verwijderd, meldde de NOS vorige week. Dit naar aanleiding van verzoeken van de Nederlandse Kansspelautoriteit; kansspelen organiseren is immers verboden en een app die dat faciliteert dus ook. Maar toch vind ik dit gek: hoezo vráág je zoiets als toezichthouder, en dan ook nog eens aan een andere partij dan de aanbieder van die kansspelen?
In Nederland is het organiseren van kansspelen al heel lang wettelijk verboden. Er komt verandering aan, met name ten voordele van internetgokken, maar dat duurt nog even. Tot die tijd mag je dus Nederlanders niet laten gokken (althans niet als er geld te winnen is, behalve als promotioneel kansspel).
Daar kun je van alles van vinden, maar juridisch gezien lijkt het me in de haak dat de Kansspelautoriteit op zoek gaat naar overtreders en ze vervolgens een last onder dwangsom oplegt om daarmee te stoppen. Dat is immers de geëigende weg: er is een wet, er is een toezichthouder die iets een overtreding vindt en dan komt er een last (besluit met verplichting). Daar kun je dan tegen in bezwaar bij de Ksa zelf, en daarna naar de bestuursrechter.
De route die hier wordt gekozen, doet bepaald raar aan. In plaats van een besluit te nemen tegen de aanbieders van de app of het achterliggende spel, zegt de Ksa tegen Apple “volgens ons is dit illegaal, wilt u daar wat aan doen” en dan haalt Apple die apps uit de store. Ja, notice en takedown bestaat en Apple verbiedt in haar voorwaarden apps die in strijd zijn met toepasselijke wetgeving. Dus Apple staat in haar recht, volgens mij.
Alleen: ik blijf erbij dat een overheidsinstantie niet mag vragen. Niet kán vragen. Natuurlijk, ze kunnen dingen in de vragende vorm formuleren en er bij zeggen dat het geen verplichting is et cetera et cetera. Maar uiteindelijk blijft het een uitspraak van een overheidsinstantie die een paar stevige knuppels in de kast heeft staan. En dan komt het toch een heel eind over als een bevel.
Dat is dus waarom we die constructie hebben van besluiten, bezwaar en beroep bij de rechter. Net als in het strafrecht, waar de politie geen dingen vraagt maar ze vordert. Bij die vorderingen staan grenzen en procedures in de wet (met name het wetboek van Strafvordering), en die heeft men dan te volgen. Zo weten we dat de gevorderde zaken legaal zijn en netjes verlopen. En als dat niet gebeurt, dan kan de rechter daar wat mee doen.
Hier gaat het mis. De aanbieders van de apps kunnen niets doen tegen de Ksa, want formeel is er geen besluit tegen ze genomen dat die apps illegaal zijn. Ook kunnen ze niet protesteren bij Apple, want Apple mag immers doen wat haar goeddunkt zo staat in de voorwaarden (en bij zakelijke partijen is dat in principe legaal om in je voorwaarden te zetten). Maar raar is het wel.
Arnoud