De overheid kan verschillende maatregelen nemen om te voorkomen dat digitale platforms als Facebook, Google en Amazon misleidende informatie doorgeven. Dat meldde Nu.nl op gezag van een CPB-rapport dat waarschuwt tegen de snelle groei en steeds kleiner wordende transparantie van deze platformaanbieders. Met name de aanbeveling voor een vergunningenstelsel springt in het oog.
Digitale platforms brengen substantiële voordelen voor consumenten en bedrijven door op te treden als makelaar voor uiteenlopende diensten en producten, zo opent het rapport enigszins plichtmatig. Maar vanaf daar gaat het alleen nog over de nadelen: er wordt steeds meer misleidende en foute informatie doorgegeven, politieke propaganda is niet te herkennen, en ga zo maar door. En daar moet iets tegen gebeuren, een vergunning is iets dus er moet een vergunning komen.
De ontvangst van dit rapport was vast iets anders geweest als het pleitte voor een vergunningsstelsel voor kranten of televisieprogramma’s. Want ik kan er niets anders uit halen dan dat dit het plan is. Strekking van de vergunning is dat je kwalitatief slechte publicaties (misleidend, fakenieuws, propaganda) moet weren, en ik ben heel benieuwd hoe je dat rechtbreit binnen de vrijheid van meningsuiting. Bovendien moet dit vanuit Europa worden gedaan, want al sinds 2000 geldt dat EU-lidstaten geen eigen regels mogen stellen aan “diensten van de informatiemaatschappij” waar dit soort platforms onder vallen.
Markeren van kwestieuze informatie, mét filteroptie voor de consument, lijkt mij een betere suggestie. Helemaal als de overheid dan ook limitatief opsomt waar je op moet scannen, om zo te voorkomen dat men zelf vanuit angst al te veel gaat blokkeren. Daar zie ik wel wat in.
Een creatieve is de regel dat politieke reclame niet mag verschillen bij verschillende burgers. Die snap ik niet, ook niet na het voorbeeld:
Nu kunnen politieke partijen naar de ene burger toe adverteren dat zij, bijvoorbeeld, de belasting voor hoge inkomens gaan verlagen, terwijl zij aan een andere burger toezeggen dat juist de belasting voor lage inkomens omlaag gaat.
Ik zie eerlijk gezegd niet wat er mis is met deze advertenties? Ze spreken elkaar niet tegen en beantwoorden een vraag van een doelgroep. En ik zie nu ook al lange tijd doelgroepadvertenties, denk aan boodschappen in vaktijdschriften versus abris langs de weg. Volgens mij is veel belangrijker dat politieke reclame direct herkenbaar moet zijn, en aan dezelfde eisen moet voldoen als commerciële als het gaat over toezeggingen en informatie.
Arnoud