Categorie: Ondernemingsvrijheid

About Ondernemingsvrijheid

Subscribe Feeds

Wie heeft het auteursrecht op een werk? (2)

Geplaatst op in Intellectuele rechten, Ondernemingsvrijheid, nog geen reacties

Ik kom nog even terug op één onderdeel van mijn post van gisteren over wie het auteursrecht heeft op een werk.

Wie een arbeidsovereenkomst met een bedrijf met als deel van zijn taakomschrijving het “vervaardigen van bepaalde werken”, heeft geen auteursrecht op die bepaalde werken. Dat ligt dan bij de werkgever, het bedrijf dus.

Geldt dit ook voor een freelancer? Nee. Een freelancer heeft wat heet een “overeenkomst van opdracht” met de opdrachtgever. Die speciale regelingen over auteursrecht bij de werkgever gelden alleen als er arbeidsovereenkomsten zijn.

Bij allebei soorten overeenkomst is er een instructie (je moet iets doen) en een vergoeding (je krijgt daar geld voor). Het verschil is, bij de freelancer is geen gezagsverhouding en bij de werknemer wel. De werkgever kan allerlei instructies geven en de werknemer heeft die maar op te volgen. Bijvoorbeeld dat je van 9 tot 5 aan je bureau moet zitten typen. De freelander beslist in principe zelf wanneer hij de opdracht uitvoert, zolang hij deze maar op de afgesproken datum af heeft.

Deze regels komen niet direct uit de auteurswet, maar uit het arbeidsrecht. Je moet dus via de ‘gewone’ regels van het arbeidsrecht kijken of er een dienstverband is, en daarna pas of het werk dat de werknemer gemaakt heeft valt onder de “bepaalde werken” van artikel 7 van de auteurswet.

Arnoud

Wie heeft het auteursrecht op een werk?

Geplaatst op in Intellectuele rechten, Ondernemingsvrijheid, 2 reacties

Een vraag van een lezer:

Ik ben als freelancer ingehuurd om een tekst te schrijven voor een website. Dat heb ik gedaan, en ik ben er ook netjes voor betaald. Nu zie ik dat de opdrachtgever die tekst ook gebruikt heeft in zijn folders, hij heeft nooit gezegd dat hij dat wilde doen. Ik heb hem daarop aangesproken, en toen zei hij dat dat mocht omdat hij het copyright had “want hij had voor de tekst betaald.” Maar ik heb het geschreven, dan zijn de auteursrechten toch van mij?

Uitgangspunt is dat wie een werk maakt, daarop het auteursrecht heeft. De schrijver heeft auteursrecht op de tekst, de fotograaf op de foto en de beeldhouwer op het standbeeld. Het gaat er niet om wie betaalt of wie opdracht gaf: wie maakt, heeft de rechten.

Nu is dit een wettelijke regel, en dus zijn er uitzonderingen.

De eerste is het dienstverband. Wie een arbeidsovereenkomst met een bedrijf met als deel van zijn taakomschrijving het “vervaardigen van bepaalde werken”, heeft geen auteursrecht op die bepaalde werken. Dat ligt dan bij de werkgever, het bedrijf dus. Een journalist in dienst bij de krant kan geen auteursrecht claimen op zijn artikelen, net zo min als de programmeur die de software voor de website maakt. Maar de portier die onder werktijd een boek schrijft, heeft daar zelf het auteursrecht op want daar was hij niet voor aangenomen.

Als de werkgever de werknemer specifiek vraagt om een bepaald werk te maken, dan komt het auteursrecht ook toe aan de werkgever. Zelfs als het niet tot de taak van die werknemer hoort om dat soort werken te maken. Vraagt de directeur aan de koffiejuffrouw om even een leuke foto van de afdeling te maken, dan is die foto van het bedrijf. Zelfs als ze die met haar eigen toestel maakt.

Een andere is de leiding en opdracht. In de wet staat dat als een werk gemaakt is “naar het ontwerp van een ander en onder diens leiding en toezicht”, dat dan die ander de rechthebbende is. Dat gaat niet over opdrachtgevers zoals van de freelancer uit de vraag. Dit artikel is bedoeld voor bijvoorbeeld architecten, die auteursrecht hebben op de huizen die ze ontwerpen ook al worden die feitelijk door anderen gebouwd. Of een auteur die een bandje volspreekt en het door een assistent laat uittypen, al dan niet met meteen een redactionele slag er overheen.

De freelancer is geen werknemer en dus zelf rechthebbende op wat hij maakt. Ook als hij betaald wordt door de opdrachtgever. Ook als de opdrachtgever expliciet omschrijft wat hij wil hebben. De enige manier om dat te veranderen, is door contractueel te regelen bij wie de rechten liggen.

Natuurlijk heeft de opdrachtgever wel het recht om het werk te gebruiken voor het doel waarvoor hij het liet maken. De tekst voor de website mag dus op de website worden geëxploiteerd. Maar die tekst mag niet zomaar in papieren folders worden afgedrukt.

Voor al deze regels geldt dat je hier via een contract van kunt afwijken. De werknemer kan in de arbeidsovereenkomst (of een aanvullende afspraak) vastleggen dat bepaalde werken van hemzelf zijn, en de freelancer kan in het inhuurcontract zijn copyrights juist afstaan. Dat mag allemaal, maar leg het wel schriftelijk vast.

Lees meer in Spoedcursus auteursrecht: Eigendom van een beschermd werk en Wie is de maker van een auteursrechtelijk beschermd werk?.

Arnoud

AT&T respecteert vrije meningsuiting in algemene voorwaarden

Geplaatst op in Ondernemingsvrijheid, Uitingsvrijheid, nog geen reacties

Begin oktober werd bekend dat AT&T in haar algemene voorwaarden een verbod had opgenomen op het leveren van kritiek op het bedrijf. Wie dat toch deed, kon per direct worden afgesloten.

Dat gaf nogal wat herrie in de tent, vandaar dat AT&T nu bijgedraaid is. In haar terms of service staat over dit onderwerp nu:

5.1 Suspension/Termination. AT&T respects freedom of expression and believes it is a foundation of our free society to express differing points of view. AT&T will not terminate, disconnect or suspend service because of the views you or we express on public policy matters, political issues or political campaigns. …

Via Slashdot.

Arnoud

De auteursrechtelijk beschermde blafbrief

Geplaatst op in Intellectuele rechten, Ondernemingsvrijheid, Uitingsvrijheid, 2 reacties

Blafbrieven zijn boos klinkende brieven van advocatenkantoren waarin in dure juridische taal iets met de strekking van “u doet iets en wij willen dat u daarmee ophoudt” wordt geroepen, liefst met de nodige algemene dreigementen zoals “wij behouden ons alle opties voor, inclusief de gang naar de rechter”. Natuurlijk mag een advocaat wel dreigen, maar dan moet er wel iets aan de hand zijn. Een blafbrief is puur bedoeld als intimidatie naar een juridische leek.

Als tegenreactie op dat soort acties hebben veel internetters tegenwoordig de hobby om blafbrieven integraal op internet te zetten. Tussen je lezers zit vast wel iemand met juridische kennis die er dan een paar mooie gaten in kan schieten. En als die brief naar meerdere mensen is gestuurd, valt dat nu op en dan kan er misschien een collectieve tegenactie worden gestart.

Zo ook de Amerikaanse club Public Citizen. Deze had wat onaardigs gezegd over de infomercials van DirectBuy, waarop de huisadvocaat reageerde met, inderdaad, een blafbrief. En wat staat daar nu onderaan:

Please be aware that this letter is copyrighted by our law firm, and you are not authorized to republish this in any manner. Use of this letter in a posting, in full or in part, will subject you to further legal causes of action.

Dit komt wel vaker voor, meldt Techdirt. Door te roepen dat er auteursrecht op de brief rust, hoopt men te voorkomen dat de ontvanger deze publiceert, zodat de zaak geen ongewenste aandacht krijgt.

Nu kan een mooi geschreven stuk juridisch proza best beschermd zijn door het auteursrecht, maar dit is toch niet bepaald waar auteursrecht voor bedoeld is. Verkoopt de advocaat normaal licenties op deze teksten? Welke Cedar-afdeling moet ik hebben voor de rechten van juridische tekstschrijvers?

Nog even afgezien van het Amerikaanse recht op fair use, het mogen hergebruiken van een werk voor een legitiem doel zoals kritiek. Dat gaat hier zeker op, meldt William Patry, Google’s Copyright Counsel. De advocaat heeft dus geen poot om op te staan.

Via Slashdot en Ars Technica.

Arnoud

Wie deze grappig vindt, is een nerd

Geplaatst op in Iusmentis, Ondernemingsvrijheid, Security, 3 reacties

Zoals altijd briljant maar wel voor een gespecialiseerd publiek: de nieuwe xkcd van Randall Munroe.

En nee, een dergelijke voornaam krijg je in Nederland er niet door voor je kind. Maar het is wel het probleem van de instantie met de databank als de spelling van je naam niet in hun systeem past, of erger nog daar gekke dingen doet.

Arnoud

Nederlandse ISP’s voor Indiase rechter wegens smaad?

Geplaatst op in Ondernemingsvrijheid, Uitingsvrijheid, 2 reacties

De internetproviders XS4ALL en Antenna zijn in India voor de rechter gedaagd, meldt o.a. Planet. De uitlatingen in kwestie zijn gedaan door de actiegroepen Schone Kleren Kampagne (SKK) en de Landelijke India Werkgroep. Antenna is een internetprovider voor maatschappelijke organisaties, en maakt gebruik van het netwerk van XS4All.

In Nederland maakt zo’n zaak geen kans; providers zijn niet aansprakelijk voor smadelijke uitlatingen gedaan door gebruikers. Ook niet strafrechtelijk. Tenminste, als de uitlating evident smaad is en de provider die weghaalt bij klachten. Kennelijk heeft India deze vrijwaring nooit in haar wet opgenomen.

ISPam wijst nog op een aanverwant punt:

XS4ALL weet niet zo goed wat ze met de situatie aanmoeten en maakt zich vooral zorgen over de vraag of de rechtszaak gevolgen kan hebben voor haar directie. Door het Indiase Metropolitan Magistrate Court of Bangalore is namelijk een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen alle gedaagden, dat mogelijk gisteren is omgezet in een internationaal opsporingsbevel.

Smaad is een strafbaar feit, en voor strafbare feiten begaan in het buitenland kun je onder omstandigheden worden uitgeleverd. Alleen zijn de eisen daarvoor (in de Uitleveringswet) wel streng.

Ten eerste moet er een uitleveringsverdrag zijn met het land in kwestie. Dat is er volgens Uitlevering.nl met India, al heeft de Verdragenbank daar geen gegevens over.

Ten tweede moet het feit zowel hier als in India strafbaar zijn, en met meer dan een jaar cel als mogelijke straf ook nog. Nu is smaad bij ons ook strafbaar, maar de maximumstraf is zes maanden (art. 261 Wetboek van Strafrecht). Dus daar houdt het al meteen op.

Verder zijn er nog eisen als: de persoon mag niet al in Nederland voor hetzelfde feit veroordeeld zijn geweest en het feit mag niet in Nederland al verjaard zijn. En als laatste mogen Nederlanders alleen worden uitgeleverd als het land belooft dat hij zijn eventuele straf in Nederland mag uitzitten.

Al met al een rare kwestie, waar ook al Kamervragen over gesteld zijn.

Arnoud

De direktie stelt zich niet aansprakelijk

Geplaatst op in Ondernemingsvrijheid, 8 reacties

In de categorie maffe algemene voorwaarden dit bordje, dat u vast wel eens gezien heeft (of iets dat er op lijkt):

Jazeker, bordjes zijn ook algemene voorwaarden. In algemene voorwaarden kun je aansprakelijkheid uitsluiten, weliswaar zijn daar grenzen aan maar toch. Maar zo moet het dus niet.

De directie hoeft zichzelf niet aansprakelijk te stellen, dat doe ik wel op het moment dat ik schade heb.

Wat de directie bedoelt is dat ik moet beloven hen niet aansprakelijk te stellen.

Ik vraag me altijd af waarom mensen dit opschrijven. Het is een bordje, dus daar hoeft de huisjurist niet naar te kijken? Of, iedereen doet het zo, en het klinkt juridisch, dus zal het wel correct zijn?

Via Eric’s Blog, die nog veel meer maffe bordjes gevonden heeft.

Arnoud

Account afsluiten wegens kritiek op provider?

Geplaatst op in Ondernemingsvrijheid, Uitingsvrijheid, 1 reacties

Weer eentje in de categorie maffe algemene voorwaarden: artikel 5.1 van de AT&T Legal Policy.

5.1 Suspension/Termination. … AT&T may immediately terminate or suspend all or a portion of your Service, any Member ID, electronic mail address, IP address, Universal Resource Locator or domain name used by you, without notice, for conduct that AT&T believes … tends to damage the name or reputation of AT&T, or its parents, affiliates and subsidiaries.

Het is dus verboden om kritiek op AT&T te leveren vanaf je AT&T account, aldus Slashdot.

In de praktijk zal dat echter wel meevallen. Ars Technica meldt al terecht dat deze bepaling inzetten tegen critici zo’n storm van protest zal oproepen dat AT&T dat nooit zal durven.

Maar stel nu even dat ze zo dom zijn dat toch te doen. Wat dan, juridisch gezien?

Zowel in de VS als in Europa is de vrije meningsuiting een grondrecht. De Amerikanen hebben hun beroemde First Amendment, en wij artikel 10 van het EVRM. Daarin staat dat een beperking op de vrije meningsuiting alleen mag als deze bij wet voorzien is en bovendien in een democratische samenleving noodzakelijk is voor bijvoorbeeld de nationale veiligheid of de bescherming van de goede naam van anderen. De reputatie van een bedrijf bewaken zal niet snel “noodzakelijk” zijn in de zin van dit artikel.

Bovendien zijn dit algemene voorwaarden en voor zulke afspraken geldt een strenger regime dan voor ‘gewone’ contractuele afspraken. Een algemene voorwaarde die onredelijk bezwarend is, kan door de rechter worden vernietigd. Een voorwaarde die het grondrecht op de vrije meningsuiting inperkt, lijkt mij evident onredelijk bezwarend.

Via Tweakers.

Arnoud

Hack uw concurrent – mag dat?

Geplaatst op in Ondernemingsvrijheid, Security, Uitingsvrijheid, nog geen reacties

Voor bedrijven die hun concurrenten online te pakken willen nemen zijn er dan ook genoeg mogelijkheden, meldt Security.NL.

Wat te denken van het spammen van de concurrent z’n blog, zodat zoekmachines het blog slecht indexeren. Ervoor zorgen dat “sociale media” de URL van de concurrent bannen. Het kopiëren van RSS content en dan snel zelf online plaatsen, het gebruik van 301 redirects, DoS-aanvallen, clickfraude, AdSense misbruik en het manipuleren van de rating binnen zoekmachines.

In de VS is wetgeving om misbruik tegen te gaan, aldus het artikel. En in Nederland? Sommige voorbeelden zijn evident computercriminaliteit, dus daar ga ik niet op in. De moeilijke gevallen:

Spammen namens de concurrent<BR/> Al langer bekend in e-mail (de joe job) maar kennelijk nu ook op websites. Spam alle mogelijke forums vol, zogenaamd uit naam van je concurrent en met links naar diens site. Zo maak je een hoop mensen boos – op die concurrent. En met een beetje geluk ziet Google zijn site nu ineens voor een spamvertised site aan en gaat ‘ie lager in de index.

Een aanverwante truc is de site van de concurrent te spammen op sociale sites als Digg, Reddit of NUjij. Als dat te vaak gebeurt, wordt deze door de site geblokkeerd en kan niemand meer artikelen van die site nomineren.

Dit is waarschijnlijk te zien als valsheid in geschrifte (art. 225 Wetboek van Strafrecht):

het valselijk opmaken of vervalsen van een geschrift dat bestemd is om tot bewijs van enig feit te dienen, met het oogmerk om het als echt en onvervalst te gebruiken of door anderen te doen gebruiken

Een elektronisch document is ook een “geschrift”. Andermans naam invullen is “valselijk opmaken” van het geschrift. En de bedoeling daarvan is de hele wereld te laten denken dat die ander het heeft geschreven.

Je zou ook kunnen denken aan oplichting (art. 326 Wetboek van Strafrecht):

met het oogmerk om zich of een ander wederrechtelijk te bevoordelen,
– hetzij door het aannemen van een valse naam of van een valse hoedanigheid,
– hetzij door listige kunstgrepen,
– hetzij door een samenweefsel van verdichtsels,
iemand beweegt tot de afgifte van enig goed, tot het ter beschikking stellen van gegevens met geldswaarde in het handelsverkeer, tot het aangaan van een schuld of tot het teniet doen van een inschuld

Alleen is dan de vraag wie er wordt aangezet tot het afgeven van die goederen of dat geld. En wat wordt er afgegeven?

De site-beheerder (of de stemmende gebruikers) kunnen misschien nog betogen dat ze bedrogen zijn (art. 3:44 Burgerlijk Wetboek):

het iemand aanzetten tot een rechtshandeling door enige opzettelijk daartoe gedane onjuiste mededeling, door het opzettelijk daartoe verzwijgen van enig feit dat de verzwijger verplicht was mede te delen, of door een andere kunstgreep.

Maar dat is geen strafbaar feit! Het is een reden om een overeenkomst (contract) te kunnen vernietigen. Hiermee kan de site bijvoorbeeld een gebruikersaccount opheffen als blijkt dat de gebruiker een valse naam heeft ingevuld. Jezelf registreren bij een site is tenslotte een overeenkomst, inclusief gebruiksvoorwaardenf waar je mee akkoord moet gaan.

Als bij zo’n actie de merknaam van het bedrijf wordt gebruikt, is dat soms te zien als merkinbreuk: afbreuk doen aan de reputatie van het merk.

Duplicaat content
Zoekmachines zijn allergisch voor gedupliceerde content. Met allerlei algoritmes worden pagina’s herkend die te veel op elkaar lijken, zodat alleen het ‘origineel’ getoond wordt bij de zoekresultaten. Maar ja, wat is het origineel? Precies, en daar kun je misbruik van maken: kopieer de site van je concurrent een paar keer, zorg dat de kopie aandacht krijgt, en daar gaat het origineel.

Inbreuk op auteursrecht. Duh.

Adsense sabotage
Google’s Adsense programma is berucht hypergevoelig als het gaat om klikfraude. Klik te vaak op de advertenties op je eigen site, en hop je ligt er uit. De mogelijkheden voor misbruik bij de site van de concurrent laat zich raden. Vooral omdat Google niet in discussie gaat over uitsluiting wegens fraude.

Dit is de lastigste. In principe is er niets mis met veel klikken op een advertentie. Maar hier is het doel natuurlijk niet netjes: je wilt een inkomstenbron van je concurrent saboteren. Dat lijkt me juridisch niet in de haak, al zou ik zo gauw geen wetsartikel weten. Gelukkig hebben we in Nederland dan altijd nog het grote kapstokartikel: strijd met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt (6:162 BW).

Arnoud

Mogen forumleden zomaar hyperlinks plaatsen?

Geplaatst op in Intellectuele rechten, Ondernemingsvrijheid, 1 reacties

Een lezersvraag: mag je toestaan dat leden van je forum hyperlinks plaatsen naar mogelijk illegaal aangeboden werken? Moet je dat preventief controleren, of zelfs verbieden?

Hyperlinks zijn legaal. Pas in bijzondere gevallen wordt dat anders. Dat gaat dan meestal over linksites, bijvoorbeeld MP3-zoekmachines of sites met torrents naar illegaal aangeboden werken. Vanwege het structurele karakter van die sites, en het feit dat de beheerders weten dat de meerderheid van het materiaal illegaal aangeboden wordt, zijn die sites aansprakelijk voor de inbreuk.

Wie willens en wetens linkt naar illegaal aanbod, zit op het randje en gaat er waarschijnlijk snel overheen.

Wie anderen laat linken, komt in de positie van een provider: die is pas aansprakelijk als hij weet van het onrechtmatig karakter en de link dan niet weghaalt.

Voor een individuele link geplaatst door een lid van een forum zie ik niets dat meteen aansprakelijkheid doet ontstaan. Tenminste, als het gaat om ongefilterde publicaties door leden. Wie linktips krijgt, de leukste selecteert en publiceert, kan geen aansprakelijkheid ontlopen. Dat ondervond Go2Web in 2005 met een “de leukste foto”-rubriek op de hoofdpagina.

Een forumsite is wel verplicht om links naar onrechtmatige inhoud weg te halen als hij gewezen wordt op de onrechtmatigheid. Op die grond vermeed profielensite CU2 aansprakelijkheid voor een inbreukmakende inline link.

Dit geldt trouwens niet alleen bij links naar publicaties die inbreuk maken op auteursrecht. Ook bij bijvoorbeeld smadelijke teksten of instructies om beveiligingen te kraken moet de beheerder de link weghalen als hij gewezen wordt op het onrechtmatig karakter.

Het is verstandig in het forumreglement te regelen dat de beheerders het recht hebben links weg te halen bij gebleken onrechtmatigheid. Dat voorkomt discussie.

Arnoud