Internetbedrijf InnoWeb moet binnen 48 uur stoppen met het aanbieden van gegevens van AutoTrack op de website gaspedaal.nl op straffe van een dwangsom van 10.000 euro per dag. Dat meldde Nu.nl afgelopen woensdag. De rechtbank in Den Haag oordeelde dat de autozoekmachine inbreuk maakte op het databankenrecht van Wegener, de exploitant van AutoTrack. Gaspedaal nam de databank niet over, maar sluisde zoekopdrachten die mensen op hun site doen, door naar de zoekmachine van AutoTrack en herformatteerde de resultaten zodat het lijkt of je op Gaspedaal zoekt. En da mag nie, zoals ze dat hier in Eindhoven zeggen. Update: ik was het vonnis vergeten.
De juridische vraag ging vooral over de vraag wat je nu wel en niet mag overnemen uit andermans database. Gaspedaal stelde dat het databankrecht bedoeld is tegen (zo goed als) integraal kopiëren van een database. Met een verwijzing naar de Europese richtlijn waar de Databankenwet uit komt, wordt die stelling afgewezen. Databankenrecht kun je ook inzetten tegen mensen die systematisch zoekopdrachten doen en die herpubliceren.
In een kort geding in 2007 won Gaspedaal, mede door de stelling dat ze juist meer mensen naar AutoTrack stuurde en dat dat toch mooi meegenomen was voor AutoTrack. Maar dat is blijkens het vonnis niet aan Gaspedaal om te bepalen. Als AutoTrack geen zin heeft in bezoekers via Gaspedaal, dan kan zij dat verbieden. AutoTrack is degene die beslist of de voordelen van die bezoekers opwegen tegen de nadelen.
Bij herpubliceren van zoekresultaten is de vraag of je ongerechtvaardigde schade toebrengt aan de normale exploitatie van de databank. Volgens de rechtbank (vonnis) is dat zo:
Uit het feit dat Innoweb door het cumulatief effect van de vele zoekopdrachten via Gaspedaal.nl een substantieel deel van de databank van Wegener aan het publiek ter beschikking stelt, volgt dat het handelen van Innoweb ernstige schade toebrengt aan de investering van Wegener (…).
En dat is, zo blijkt uit het William Hill-arrest, in strijd met een normale exploitatie van de databank. Deze schade voor Wegener is ongerechtvaardigd, en daarom moet Gaspedaal ophouden met deze meta-zoekmachine.
Deze manier van werken wordt hier en daar vergeleken met wat normale zoekmachines zoals Google doen. Maar Google biedt geen zoekmachine waarmee gemakkelijk en specifiek in een databank zoals die van AutoTrack te zoeken is. En huizenzoekmachines hebben de mazzel dat makelaars geen databankenrecht op hun huizenadvertenties kunnen claimen, omdat ze die toch al moesten schrijven en online zetten om huizen te verkopen. AutoTrack investeert specifiek in deze doorzoekbare site en mag daarom de advertenties wel exclusief exploiteren.
Persoonlijk heb ik moeite met het vonnis, omdat het nu bijzonder lastig wordt om te achterhalen wanneer je informatie van een andere site mag hergebruiken. Daarvoor moet je nu weten of de databank beschermd is, en dat is vrijwel niet te doen. Metazoekmachines en aggregeerders hebben duidelijke voordelen en moeten daarom niet arbitrair gehinderd kunnen worden met een beroep op de databankenwet.
Wat vinden jullie? Slecht nieuws voor metazoekmachines? Of mooi dat aan parasitaire imitatiesites nu een einde moet komen?
Arnoud