Mais non, moet een overeenkomst echt in het Frans?

monty-python-frans-gebruiksvoorwaardenDe Franse consumentenbond klaagt Netflix aan omdat hun gebruiksvoorwaarden in het Engels zijn, meldt The Register. Dit naast een aantal meer inhoudelijke punten, zoals dat Netflix geen kwaliteitsgarantie levert en haar aansprakelijkheid uitsluit naar consumenten toe. Maar eh, hee, moet dat dan, gebruiksvoorwaarden in de landstaal van je gebruikersland?

In Frankrijk geldt bij mijn weten géén harde eis dat een contract in de landstaal moet worden opgesteld. Je hebt als lompe Anglosaxon natuurlijk wel een flinke achterstand in de onderhandelingen als je meteen Engels op tafel gooit, maar een harde eis “contractez en Français” is er niet.

Bij ons ook niet trouwens, je kunt als wederpartij niet eisen dat wordt gecontracteerd in het Nederlands of Fries hoewel dat toch de landstalen zijn.

De juridische gedachte hierachter is dat dat niet hoeft. Basisregel is immers contractsvrijheid, je mag beiden afspreken wat en hoe je dat wilt tenzij de wet iets specifieks bepaalt. Zo moet de koop van een huis schriftelijk en mag je een consument niet verplichten jouw bindend adviseur te volgen in plaats van naar de rechter te gaan. Wil je beiden in het Engels (of Frans) contracteren dan moet dat kunnen, als je dat allebei wilt natuurlijk.

Die regel gaat niet altijd helemaal op. Veel algemene voorwaarden krijg je voorgeschoteld zonder ook maar één millimeter onderhandelingsruimte, laat staan over de taal. Dan wordt het twijfelachtiger. Wie niet kan begrijpen wat hij contracteert, kan daar niet aan gehouden zijn. Je krijgt dan een discussie of de consument redelijkerwijs Engels of Frans moest kunnen lezen. Ik ben geneigd te zeggen van niet, tenzij de hele site natuurlijk in het Engels of Frans is.

Je kunt natuurlijk als bedrijf diverse vertalingen aanbieden. Maar gebruikelijk is dan om die te voorzien van iets als

De Franse tekst van deze algemene voorwaarden is bij enig verschil van inhoud of strekking bepalend voor de uitleg ervan.

En dan doe je het volgens mij weer compleet te niet: dan moet je toch nog steeds Frans kunnen lezen om zeker te weten waar je juridisch staat. Het zou me dus erg storen als je met zo’n zin een prutsvertaling mocht leveren en dan ‘rechtsgeldig’ bezig zou zijn.

Arnoud

Wat is het verschil tussen een EULA en een licentie?

eula-naam.jpgEen lezer vroeg me:

Ons bedrijf nam onlangs software in licentie met een contract van 30 kantjes. Prima, maar vervolgens moest iedere werknemer bij installatie nog eens een EULA accorderen. Is dat wel nodig, juridisch gezien?

Nee, dat is nergens voor nodig. Het is onzin om eerst als bedrijf een licentie te sluiten en dan de medewerkers nog eens individueel EULA’s te laten accorderen. De medewerkers handelen uit naam van het bedrijf en dus is de actie dubbelop.

Mogelijk dat de licentiegever dacht dat de werknemers “eindgebruikers” zijn, en dat een EULA of eindgebruikerslicentieovereenkomst derhalve door deze personen moet worden geaccordeerd. Maar dat klopt niet. Als een bedrijf een licentie afneemt, dan is het bedrijf de eindgebruiker. Individuele werknemers bestaan niet in die context. Zij zijn slechts de handen en voeten van het bedrijf en niet als personen gebonden aan de licentie.

Het zou kunnen dat de software normaal enkel onder die EULA wordt verspreid en dat het bedrijf van de vraagsteller een speciaal contract sloot met bijvoorbeeld gunstiger prijzen of aparte voorwaarden. De EULA wordt dan eigenlijk ten onrechte getoond, maar wellicht is het te veel werk het installatieprogramma deze stap te laten overslaan. Voor de zekerheid kun je als klant in zo’n geval in je contract laten opnemen dat die EULA niet bindend is en dat iedere klik op “I agree” daarbij als irrelevante handeling zal worden opgevat.

Soms zie je dat men een licentie op naam van een specifiek persoon in het bedrijf wil stellen. Dat kan op zich, maar nog steeds is het dan het bedrijf en niet meneer De Vries persoonlijk die aan de licentie gebonden is. Werknemer De Vries is de aangewezen hand (of voet) die namens het bedrijf handelt en niet privé gebonden of aansprakelijk voor de EULA.

Arnoud

Nintendo ‘gijzelt’ Wii U’s totdat nieuwe EULA is aanvaard, mag dat?

nintendo-wii-u-eulaWie de nieuwe EULA voor de Nintendo WII U niet wil accepteren, kan het apparaat niet meer gebruiken. Dat meldde de EFF, die het meteen maar apparaatgijzeling noemt. Nintendo heeft onlangs een softwareupdate voor haar spelcomputer uitgebracht en wie deze installeert, krijgt een EULA voor de neus die niet te weigeren is. Pas wanneer je op “Accept” drukt, kun je weer iets doen met de console. Mogen ze dat zomaar doen?

Met enige regelmaat roep ik dat er een wet op de cloud moet komen, maar een wet over de EULA zou misschien ook geen gek idee moeten zijn. Want ja, dit is legaal onder huidig recht en er zijn slechts beperkte escapes voor mensen die geen zin hebben in de nieuwe EULA.

Het idee van algemene voorwaarden – want dat zijn EULA’s, wat er ook in de koptekst staat – is dat je ze als bedrijf eenvoudig kunt invoeren. De klant hoeft ze niet eerst gelezen te hebben, jouw enige verplichting is ze vooraf ter hand te stellen. Op papier in de gewone situatie, en als downloadbare pdf of simpele printbare webpagina in een online situatie. Daar staat tegenover dat als je ze niet juist ter hand stelt, ze niet rechtsgeldig zijn.

Overeenkomsten mag je niet wijzigen, tenzij je afspreekt van wel. En met een simpele clausule in de oude EULA (“Nintendo may change these Terms at any time”) kun je zoiets afspreken. Dit voelt nogal onredelijk, want je kunt zo mensen verlokken met een simpele eerlijke EULA en na drie maanden een verplichte update met een wanstaltig lange en eenzijdige EULA er doorheen rammen. Een specifieke wetsbepaling die dit soort dingen verbiedt, ken ik niet.

We hebben de zogeheten zwarte en grijze lijsten. Daarop staan zaken die per definitie (zwart) of meestal (grijs) onredelijk zijn. Op de zwarte lijst staat een verbod op clausules die “het recht ontneemt de door [het bedrijf] toegezegde prestatie op te eisen”. Dit slaat primair op clausules die zeggen “als we niet willen leveren dan heb je pech en mag je ons niet sue’en” maaar met enige fantasie zou je ook een verplichte “Klik hier om de overeenkomst compleet te wijzigen” hieronder kunnen rekenen. Maar enkel “je moet akkoord gaan met de nieuwe voorwaarden en tot die tijd is je apparaat gegijzeld” valt hier volgens mij niet onder.

Op de grijze lijst staat een verbod om “een prestatie te verschaffen die wezenlijk van de toegezegde prestatie afwijkt”, en ook dat kun je inzetten als de inhoud sterk wijzigt ten opzichte van wat er voorheen mocht. Maar omdat erbij staat “tenzij de wederpartij bevoegd is in dat geval de overeenkomst te ontbinden”, gaat dat hier niet werken: zeg gerust je overeenkomst met Nintendo op hoor. Alleen tsja leuke deurstopper heb je dan.

Meer algemeen geldt dat wanneer je je algemene voorwaarden wijzigt, je dat op dezelfde manier ter hand moet stellen als de originele. Op de screenshot hierboven is te zien dat dát een beetje lastig is met de Nintendo EULA. Dat is een scrollvenster met een Agree-knop, en dat is te weinig. Hoe sla ik dit op? Waar is de pdf? Dát maakt de nieuwe EULA vernietigbaar onder Nederlands recht. Maar dat is snel op te lossen met een “Click to print/e-mail these terms” knopje eronder.

Wat je eigenlijk wilt, is een verbod op het eenzijdig mogen wijzigen van algemene voorwaarden maar dat is ook weer te streng denk ik. Maar wat is dan wel een zinnig compromis? Een verbod op het wijzigen zonder een maand om te lezen en na te denken? Een verplichting de oude voorwaarden te respecteren als bedrijf wanneer men de nieuwe niet wil? Oftewel dat je alleen een nieuwe EULA bij nieuwe features mag invoeren?

Arnoud

“Voor je het weet ruil je je kind voor gratis wifi”

wifi-hotel.pngJe leest de voorwaarden niet en voor je het weet ruil je je kind voor gratis wifi, las ik bij NRC. In een experiment van het Cyber Security Research Institute in Londen in samenwerking met het bedrijf F-Secure werd gratis wifi aangeboden met “the recipient agrees to assign their first born child to us for the duration of eternity” verstopt in de algemene voorwaarden. En dat is dan “legally binding” aldus een geraadpleegde Engelse advocaat. Ehm, ja, nou, eh, nee.

EULA’s, TOS’sen en andere dergelijke juridische documenten zijn in beginsel snel juridisch bindend. Maar je moet wel altijd uitkijken met wat men bedoelt met die term.

‘Bindend’ betekent meestal “je bent ermee akkoord gegaan dus nu moet je doen wat er staat”. Maar dat is niet per se de hele juridische waarheid. Vaak zijn clausules uit contracten of algemene voorwaarden eenzijdig opgesteld en is er geen onderhandelingsruimte. Zeker op internet – er is niet eens een fatsoenlijk communicatiekanaal met iemand met wie je zou kunnen onderhandelen over die voorwaarden. Vandaar dat de wet daar een paar waarborgen tegen ingebouwd heeft.

Bij algemene voorwaarden hebben we allereerst de norm van “onredelijk bezwarend” zijn (art. 6:232 BW). Dat wil zeggen dat ze toch best wel vervelend eenzijdig zijn. Als de wederpartij daar last van heeft, en dat hard kan maken, dan mag hij ze ongeldig (proberen te) verklaren. Dit heet juridisch ‘vernietigen’, en het resultaat is dat we dan doen of de clausule nooit heeft bestaan. Maar vindt de wederpartij het prima, dan geldt de clausule gewoon.

Stel bijvoorbeeld in algemene voorwaarden staat een opzegtermijn van 3 maanden voor een consument. Dat mag niet van de Wet Van Dam, dus een consument kan deze clausule vernietigen en daarmee geldt er géén opzegtermijn meer. (Ook niet de standaard éénmaandstermijn uit de wet.) De consument kan dan per direct van het contract af. Maar vindt die consument het prima om drie maanden van tevoren even op te zeggen, dan is dat rechtsgeldig.

In het algemeen is er nog de norm dat contractuele afspraken niet “naar redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar” mogen zijn (art. 6:248 BW). Dit komt ongeveer op hetzelfde neer als “onredelijk bezwarend” bij algemene voorwaarden (Wessels et al. p. 129), maar die norm uit 6:248 BW mag bij élke afspraak worden ingezet, ook bij specifieke op maat gemaakte en uitonderhandelde clausules. En de toets bij een algemene voorwaarde wordt wat abstracter uitgevoerd – is de clausule onredelijk bezwarend – dan de algemene norm – is in déze situatie het uitoefenen van de clausule onaanvaardbaar.

Als een contractuele afspraak leidt tot een oneerlijke handelspraktijk, dan kan daarmee de gehele overeenkomst worden vernietigd (art. 6:193j lid 3 BW). Die sanctie is er niet bij een beroep op onredelijkbezwarendheid of 6:248 BW; als dat beroep slaagt dan gaat de clausule van tafel maar staat de rest van het contract nog wel. Je abonnementskosten uit het voorbeeld hierboven moeten worden betaald tot aan de opzegging.

Sommige dingen vinden we zó erg dat je ze niet eens mág afspreken. Je kind afstaan aan een ander voor geld bijvoorbeeld, of een huurmoord. Dergelijke zaken zijn per definitie nietig; hoe hard je het allebei ook wilt, er is geen rechtsgeldige afspraak op dat punt. Juristen hebben het dan over “strijd met de openbare orde of goede zeden”. Hier kom je niet vaak aan maar je kind in ruil voor wifi voldoet er toch echt aan.

Het lastige is: de meeste clausules zijn niet zo evident te vernietigen. Zo zie je vaak dat er in algemene voorwaarden staat “wij mogen deze aanpassen en als je het niet bevalt dan hoepel je maar op”. Een sterk argument waarom dat onredelijk bezwarend zou zijn, heb ik nog niet. Maar het vóelt niet eerlijk, zeker niet als het elke dag kan gebeuren en je daardoor een prettige dienst moet verlaten en aldus met een hoop ongemak komt te zitten. Tijd voor een Wet op de clouddienstverlening.

Arnoud

Italiaans Hooggerechtshof verbiedt Windowsbelasting

Het Italiaanse Hooggerechtshof heeft de Windowsbelasting verboden, meldde Free Software Foundation Europe onlangs. Dat wil zeggen: men heeft het ongeldig verklaard om bij de verkoop van een laptop verplicht een Windowslicentie af te laten nemen. Vrijwel iedere laptop wordt geleverd met Windows, ongeacht of de klant dit nu wil of niet. En klanten die dat niet willen, kunnen meestal geen geld terug krijgen voor de kosten van deze licentie. Dat steekt mensen die geen Windows willen, dus dit arrest is een mooie opsteker.

De Windowstax is een berucht overblijfsel van de tijd dat Microsoft zijn monopoliepositie misbruikte. Men stond onder meer leveranciers van computers alleen toe om Windows te verkopen als iedere computer met Windows zou worden verkocht. Hoewel dit vandaag de dag niet meer verplicht wordt door Microsoft, is de praktijk bij veel winkels nog wel dat je een laptop alleen met Windows kunt krijgen.

De EULA van Windows vermeldde (tot voor kort in ieder geval) dat wie dit niet wilde, de EULA mocht annuleren en zijn licentiegeld kon terughalen bij de verkoper. Die clausule blijkt in de praktijk een grote verrassing voor computerverkopers, en het aantal mensen dat met succes dit kon afdwingen is volgens mij op de vingers van één hand te tellen (zonder dat je trucjes met binair vingertellen hoeft uit te halen). Grotendeels volgens mij omdat verkopers er geen zin in hebben of niet weten hoe ze de vergoeding terug kunnen krijgen van Microsoft.

Vaak wordt als juridisch argument gebruikt dat je de computer én de Windowslicentie hebt gekocht, een bundelverkoop of koppelverkoop dus. Koppelverkoop is legaal in Europa tenzij de verkoper misbruikt maakt van zijn machtspositie om zo de koppelverkoop af te dwingen. Microsoft heeft zo’n machtspositie en mocht om die reden geen Internet Explorer bundelen met Windows.

Echter de computerboer op de hoek heeft geen machtspositie op de markt voor computerverkoop en mag dus bundelen wat ze wil. Je kunt naar de concurrent als hij niet biedt wat je wilt – of dat nu laptop+Windows is of systeemkast+toetsenbord in plaats van kale laptop of alleen systeemkast. Dat is althans de gedachte. Maar waar je heus genoeg leveranciers kunt vinden die je losse systeemkasten willen verkopen, is het aantal leveranciers dat Windowsloze laptops verkoopt tamelijk beperkt.

Waarom toch? Is het een inschatting uit de praktijk dat nietwindowswillers een te kleine groep is? Koopt men in bij groothandels die dat denken? Is deze markt niet interessant?

In Nederland leidt de Windowsbelasting of Windowstax met enige regelmaat tot ophef maar ik heb nog nooit gehoord van iemand die in Nederland een rechtszaak won hierover. Dit Italiaanse arrest is dan ook een mooie opsteker en zou een zwaarwegend argument moeten zijn bij een Nederlandse zaak. Formeel is zo’n arrest geen jurisprudentie bij ons maar omdat de uitspraak gebaseerd is op Europese regels, kun je het wel degelijk als argument gebruiken. Nu nog iemand die het wil proberen.

Arnoud

Californië neemt antikritiekvoorwaardenwet aan, moeten wij dat ook?

De staat Californië heeft een wet aangenomen die antikritiekbedingen in algemene voorwaarden verbiedt, las ik in de Washington Post. Met zo’n voorwaarde proberen bedrijven te voorkomen dat men negatieve recensies krijgt, die de reputatie en inkomsten van bedrijven behoorlijk kunnen aantasten. Zou zoiets ook in Nederland nodig zijn?

De populariteit van recensiesites is zodanig groot dat je als bedrijf behoorlijk in de problemen kunt komen als je veel negatieve reviews krijgt. Dit zou zelfs zo ver gaan dat gasten allerlei gunsten eisen onder dreiging van een negatieve review. Logisch dus dat bedrijven zoeken naar opties hier wat tegen te doen, en een clausule als “U zult geen negatieve recensies achterlaten zonder onze toestemming” is natuurlijk een mooie.

Een berucht voorbeeld was de actie van KlearGear: wie een review over hen achterliet ergens, moest $3.500 betalen als boete wanneer het bedrijf naar haar mening last had van de review. Ook als de review geplaatst was voordat deze voorwaarde van kracht werd. Na veel kritiek (haha) werd dit geschrapt en het bedrijf heeft nog steeds last van de reputatieschade die dit hen opleverde.

Met de nieuwe wet wordt het per definitie onmogelijk zo’n clausule te handhaven. Heerlijk direct staat er:

A contract or proposed contract for the sale or lease of consumer goods or services may not include a provision waiving the consumer’s right to make any statement regarding the seller or lessor or its employees or agents, or concerning the goods or services.

Wie het toch doet, loopt een risico op $2.500 boete per contract waar het in staat of per poging tot handhaving daarvan.

Wij kennen een dergelijke clausule niet, maar ik denk niet dat het nodig is. Vrijheid van meningsuiting is een grondrecht, en veel grondrechten gelden ook tussen burgers onderling. Horizontale werking, noemen juristen dat. Hoe ver dat gaat, is elke keer weer lastig te zeggen. Zo is het vrij logisch dat het recht op privacy ook geldt als andere burgers je bespieden, maar minder logisch dat een andere burger je niet mag verbieden je mening te uiten.

Een contractuele clausule (of algemene voorwaarde) die neerkomt op “je mag je niet uiten over X of Y” zou een inperking van de vrijheid van meningsuiting opleveren. Of dat mag, hangt af van een afweging of je doel legitiem is en of je niet met mindere middelen (minder strenge afspraken) dat doel had kunnen halen.

Een legaal voorbeeld is een geheimhoudingsovereenkomst. Wie afspreekt dat hij iets geheim zal houden, moet dat doen. Dat dient (meestal) een legitiem doel: je krijgt toegang tot niet-publieke informatie, je mag iets zien of gebruiken dat het publiek nog niet kent of je mag meedoen aan iets geheims. En dan zit er voor de andere partij weinig anders op dan afspraken maken om te zorgen dat jij de informatie lekt.

Een anti-reviewbeding is een stuk minder legitiem. Vooral omdat het niet zozeer gaat om het beschermen van niet-publieke informatie, maar om het beschermen van de reputatie van de wederpartij. En de afspraak wordt ook nog eens verstopt in algemene voorwaarden, in plaats van een specifiek daarvoor geschreven contract dat men apart accordeert. Dat maakt doel en middelen een stuk minder gepast. De rechter kan dan het beding vernietigen wegens strijd met het grondrecht uitingsvrijheid.

Een interessante lijkt me nog als je zegt: je krijgt 50% korting als je belooft geen negatieve uiting te doen, en die 50% eisen we terug als je dat toch doet. Dan kun je kiezen als consument. Wie zou daar boeken of bestellen?

Arnoud

‘Apple iCloud schendt Noorse en Europese wet’

Apple verschaft zichzelf het recht de voorwaarden van clouddienst iCloud te allen tijde aan te passen, in strijd met de Noorse en Europese wet. Dat las ik bij Nu.nl. Waarop ik denk? Welke wet dan? Want een wet op de cloudvoorwaarden lijkt me een goed idee, maar die is er bij mijn weten nog lang niet.

Het blijkt te gaan om een klacht van de Noorse Consumer Council, volgens mij het equivalent van onze Autoriteit Consument en Markt (maar al bestaand sinds 1953). Zij hebben een klacht neergelegd bij Apple omdat deze de Noorse en Europese wet zou schenden door het recht te bedingen in de gebruiksvoorwaarden om eenzijdig het contract aan te mogen passen.

Uit de tekst van de klacht (pdf) blijkt dat het gaat om de algemene Noorse regel dat algemene voorwaarden niet onredelijk bezwarend mogen zijn. Die regel hebben wij ook. Naast de grijze en zwarte lijsten geldt er ook een open norm: als iemand kan hardmaken dat een voorwaarde onredelijk bezwarend is, dan moet deze van tafel. De bewijslast is daarbij niet altijd eenvoudig.

De Noren hebben echter nóg een lijst gevonden, de zogeheten blauwe lijst uit Richtlijn 93/13/EEG met daarop nog een setje oneerlijke bedingen. En wat staat er in artikel 3 van die Richtlijn?

Een beding in een overeenkomst waarover niet afzonderlijk is onderhandeld, wordt als oneerlijk beschouwd indien het, in strijd met de goede trouw, het evenwicht tussen de uit de overeenkomst voortvloeiende rechten en verplichtingen van de partijen ten nadele van de consument aanzienlijk verstoort.

Het lijkt me evident dat een voorwaarde die zegt “wij mogen het contract op ieder moment aanpassen en u moet maar hopen dat dat acceptabel is, anders moet u weg” het evenwicht tussen de partijen nogal verstoort. Sterker nog, wélk evenwicht?

In een bijlage bij dit artikel zijn bedingen opgenomen die als oneerlijk kunnen worden aangemerkt. Een soort grijsblauwe lijst dus: de gebruiker van zo’n voorwaarde zal moeten bewijzen dat deze wél eerlijk is. En lid j van die bijlage noemt bedingen die:

de verkoper te machtigen zonder geldige, in de overeenkomst vermelde reden eenzijdig de voorwaarden van de overeenkomst te wijzigen;

Helaas staat er verderop dan weer wel een uitzondering:

Punt j) staat evenmin in de weg aan bedingen waarbij de verkoper zich het recht voorbehoudt de voorwaarden van een overeenkomst voor onbepaalde tijd eenzijdig te wijzigen, mits hij verplicht is de consument daarvan redelijke tijd vooraf in kennis te stellen en het de laatste vrijstaat de overeenkomst te ontbinden.

Dat was in 1993 wellicht redelijk bij de toen gebruikelijke duurovereenkomsten: levering van kranten, vuilophaaldiensten en dergelijke. Daar wil je vanaf kunnen als ze ineens de voorwaarden aanpassen. Maar bij een clouddienst is het zeer zeker niet redelijk om te zeggen “je mag weg als het je niet bevalt” want dat is al snel zo veel gedoe dat menig consument het niet eens zal proberen. Welke Apple-gebruiker zal overstappen naar Dropbox als er weer 8000 woorden nieuwe voorwaarden langskomen?

En dat is juist wat het zo oneerlijk maakt. Je weet dat mensen dat niet lezen. Je weet dat mensen er noodgedwongen maar op vertrouwen dat er geen gekke dingen in je voorwaarden staan. En dat vertrouwen tast je in de basis aan door zo’n eenzijdig-wijzigingsbeding. De hoogste tijd dus voor een nieuwe cloudblauwe lijst.

Arnoud

Mag je discussies over de Hackintosh toestaan?

osx-op-pc-hackintosh-eulaEen lezer vroeg me:

Op ons computerforum worden wel eens discussies gestart over de Hackintosh, een project om het Mac-besturingssysteem op een PC of laptop draaiende te krijgen. Wij halen die discussies snel weg, omdat dit immers niet mag van Apple. Maar we krijgen daar steeds vaker bezwaren over van gebruikers. Hoe zit het nu, mogen wij deze discussies toelaten of zijn wij dan aansprakelijk jegens Apple?

De Hackintosh is een project waarmee mensen hun (legaal gekochte) MacOS-X besturingssysteem op andere computers draaiende proberen te krijgen. Technisch een aardige uitdaging, maar juridisch ook niet eenvoudig: de Apple-licenties op hun besturingssystemen is duidelijk beperkt tot “Apple-branded hardware”. En een laptop zoals op de foto rechtsboven is dat niet. Dus dat mag niet.

Zou je denken, want in Europa hebben we auteursrechtelijke uitputting, ook bij gedownloade software. Die mag je doorverkopen, ook als de licentie dat verbiedt. En als je die bepaling mag schenden, waarom dan niet de bepaling “alleen op Apple-branded hardware”?

Los daarvan: dat gebruikers mogelijk hun EULA schenden, betekent nog niet dat een forum de wet schendt door discussies daarover toe te laten. Het is in Nederland niet verboden om willens en wetens contractbreuk toe te laten, hoe gek dat misschien ook klinkt. Ook niet als je ervan profiteert. Dat weten we van vele rechtszaken over winkels die dankzij grijze inkoop (van een groothandel die zijn distributiecontract schendt) goedkoop merkproducten kunnen verkopen. Dat is legaal. Pas bij bijzondere omstandigheden, zoals het opzettelijk uitlokken of het verstoren van de verkooporganisatie, kan het tegen de wet zijn om dit te laten gebeuren.

Dat zie ik zo even niet bij forumdiscussies door legale verkrijgers van de Apple-software. Misschien als een bedrijf grootschalig MacOS op pc’s gaat verkopen?

Arnoud

De leesbare versus de juridisch bindende algemene voorwaarden maken

pen-contract-ondertekenen-algemene-voorwaardenEen lezer vroeg me:

Je ziet soms websites die hun algemene voorwaarden in een ‘leesbare’ en ‘juridische’ versie hebben. Die laatste is dan uiteraard bindend, maar wat is dan nog de waarde van de leesbare versie?

Algemene voorwaarden zijn, zoals de wet dat omschrijft, “opgesteld teneinde in een aantal overeenkomsten te worden opgenomen”. Zeg maar juridische #include-files. Het idee is dat je dan niet elke keer hoeft te onderhandelen over ondergeschikte punten zoals wie het bezorgrisico draagt of wat de betalingstermijn is.

Meestal héb je niet eens onderhandelingsruimte bij algemene voorwaarden. Zeker bij internetdiensten, daar dien je braaf een vinkje te zetten en verder niet te veel te zeuren over rare voorwaarden. Ze kunnen toch op ieder moment wijzigen. Lekker puh.

Oké dat was een tikje cynisch. Steeds meer bedrijven zien in dat al te eenzijdige en cryptisch-juridisch opgestelde voorwaarden niet handig zijn, en proberen ze dus leesbaar te krijgen. Een manier daarvoor is een ‘vertaling’ naar normaal Nederlands er boven zetten, met dan de opmerking dat deze vertaling niet bindend is. Creative Commons is denk ik de bekendste exponent van deze trend: zij bieden een “voor mensen leesbare”, een “voor juristen leesbare” en een “voor computers leesbare” versie van al hun vrije-inhoudslicenties aan.

Ik vind het een heel goed idee om juridisch bindende teksten voor gewone mensen leesbaar te maken, maar juist weer erg slecht om die leesbare teksten dan als niet bindend te verklaren. Je doet echt iets verkeerd als je doelgroep je juridische tekst niet kan lezen. En een “dit betekent het, maar misschien ook niet, succes met alsnog de juridische tekst ontrafelen” is dan echt een zwaktebod.

In Nederland is er trouwens al een soort van wettelijke plicht om je algemene voorwaarden leesbaar te houden. De wet eist namelijk (art. 6:238 sub 2 BW) bij een overeenkomst tussen bedrijf en consument dat:

… de bedingen duidelijk en begrijpelijk zijn opgesteld. Bij twijfel over de betekenis van een beding, prevaleert de voor de wederpartij gunstigste uitleg.

Het enige probleem hiermee is dat een rechter ook een jurist is, en die zal dus (vrees ik) eerder denken dat een beding duidelijk is dan de gemiddelde internetdienstafnemende consument.

Ik raak er steeds meer van overtuigd dat we een Wet op de cloud moeten krijgen, met daarin onder meer een hoofdstuk met standaardvoorwaarden voor webdiensten. Een wettelijke default EULA of TOS zeg maar, zodat niet iedereen opnieuw zelf het wiel hoeft uit te vinden.

Arnoud

Gelden de EULA’s van Apple en Microsoft eigenlijk wel bij aanschaf van een nieuwe computer?

safari_license_agreement.jpgEen lezer vroeg me:

Als ik een MacBook van Apple koop (en die koop omvat de computer zelf inclusief het besturingssysteem), krijg ik de AV van Apple (hun EULA) pas te zien als ik de laptop aanzet. Is dat juridisch wel correct? Je moet toch algemene voorwaarden bij de aankoop ter hand stellen en niet pas na thuiskomst?

Een EULA valt in Nederland onder het regime van algemene voorwaarden. Dat houdt in dat ze al snel van toepassing zijn – meer dan melden en ter hand stellen van de tekst is niet nodig. Daar staat tegenover dat ze niet onredelijk bezwarend mogen zijn (bij consumenten). Dat een EULA in Nederland niet rechtsgeldig is, is dus een fabeltje.

De eis van ter hand stellen houdt in dat je voor of bij het sluiten van de overeenkomst de tekst van de EULA te zien moet krijgen. Slechts wanneer het praktisch gezien onmogelijk is om ze te overhandigen, mag je volstaan met melden dát ze er zijn en waar ze in te zien zijn. De Albert Heijn hoeft dus niet bij de kassa haar voorwaarden uit te delen, maar mag ze bij de servicedesk beschikbaar houden.

De vraag is dus of een computerwinkel vergelijkbaar is met Albert Heijn. Dan is het genoeg om te zeggen “Let op: EULA van toepassing op de software” en deze EULA aan de balie op voorraad te houden. Zijn ze ‘kleiner’, dan moet de EULA uitgeprint meegegeven bij elke aanschaf van een computer.

Gek genoeg is er bij mijn weten geen computerboer die bij aanschaf van een PC of Mac zelfs maar die opmerking plaatst dát er een EULA van toepassing is op de software die je koopt. Op dozen van sommige softwarepakketten (zoals Windows 7) staat het wel op de achterkant, dat lijkt me op zich wel genoeg. Maar bij voorgeïnstalleerde (OEM) software krijg je geen doos, dus ook geen achterkanttekst over de algemene voorwaarden.

Wie dus zwaar op de juridische hand wil zijn, mag nu concluderen dat EULA’s op dergelijke preinstalled software en masse niet bindend zijn.

Je vraagt je af waarom niemand daar ooit een punt van maakt. Omdat niemand wakker ligt van EULA’s? Omdat we gedresseerd zijn op “Accept” te klikken bij het installeren?

Arnoud