Hatsee. Epische overwinning voor hyperlink én embedded link, juicht het steeds tendentieuzer schrijvender Webwereld. In een uitgebreid arrest (via) verklaart het Hof van Justitie hyperlinken legaal, ook als het gelinkte werk “aldus wordt getoond dat de indruk wordt gewekt dat het op dezelfde website verschijnt”. Lees: embedden en framen.
De legaliteit van hyperlinks is volgens mij onderwerp nummer één van internetrechtscripties, want wat er juridisch nou gebeurt als je hyperlinkt, is eigenlijk nooit helemaal duidelijk geweest. Het is ergens een bronvermelding (“daar staat het”), maar wel een bronvermelding die de bron voor je neus neerzet. Of eentje die de bron deel uit laat maken van je eigen website, waar dan weer prachtige termen voor zijn bedacht zoals inline linken, embedded linken, framen of iframen.
In een Zweedse zaak over hyperlinks naar nieuwsberichten was er een slimme rechter die hier een knoop over doorgehakt wilde, en een prachtige set vragen stelde aan het Hof van Justitie. Dat Hof is de hoogste instantie als het gaat over de vraag hoe iets zit met auteursrecht, en met zogeheten prejudiciële vragen kan een nationale rechter zo een juridische basis krijgen voor een vonnis. (Je gaat dus nooit in hoger beroep of cassatie bij het Europese Hof, je laat de rechtbank vrágen stellen aan het Hof. Maar dat terzijde.)
Het Hof is al een tijdje bezig het auteursrecht te herdefiniëren met een serie arresten over wanneer iets een werk is en wanneer iets inbreuk op het auteursrecht is. Bij dat laatste hanteert men de leer van het “nieuwe publiek”: als je het werk beschikbaar stelt voor een groep mensen van in principe ongedefinieerde omvang, dan is dat inbreuk op het auteursrecht als het een nieuwe groep is, niet de groep die de rechthebbende voor ogen had toen hij de licentie gaf.
Maar hoe werkt dat nu via internet? Als je dat criterium streng uitlegt, dan kun je zeggen dat een hyperlink inbreuk is. Zeker als je embedt of framet: dan zien immers andere mensen het dan de groep die netjes via de homepage van de originele aanbieder binnenkomt (ja het is nog 1996). Met die redenering vond de rechtbank Nederland.fm inbreukmakend: er was immers een nieuwe groep, de bezoekers van die website.
Het Hof schopt die constructie keihard onderuit. Als je iets op het open internet zet, dan is het publiek het gehele internet en niet slechts jouw eigen clubje bezoekers:
26 De doelgroep van de oorspronkelijke mededeling bestond immers uit alle potentiële bezoekers van de betrokken website. Gelet op het feit dat voor de toegang tot de werken op deze website geen enkele beperkende maatregel werd gehanteerd, was deze website immers vrij toegankelijk voor alle internetgebruikers.
Maar embedden dan? Dan gaan mensen niet naar de originele site, maar wordt het werk geopend in de context van de site waar ze dan zijn. Denk aan een embedded muziekplayer die ik hieronder op kan nemen: druk je op afspelen, dan krijg je muziek maar je blijft op mijn blog. Gaat het er dan om waar de muziek vandaan komt?
Nope. Wie iets op internet zet, biedt het aan het hele internet aan. Het publiek is het hele internet. Dat het publiek nu via een embedded link, in de context van andermans site, het werk ziet, verandert niets aan de vaststelling dat het publiek het gehele internet is en blijft. Dit kan anders worden als het werk origineel aan een afgeschermde groep werd aangeboden maar nu aan het gehele internet. Denk aan een situatie dat ik de URL van een videostream die na betaling beschikbaar is, weet te onderscheppen en dan als directe link vanaf mijn site aanbiedt. (En nee, zeggen “dan moeten ze die URL zelf beveiligen” is dan geen tegenargument.)
Linken naar illegaal aanbod staat wél op de auteursrechtelijke tocht nu. Die illegale kopie is niet met toestemming aan het internetpubliek aangeboden, zo kun je redeneren. Dus wie daar een link naar zet, trekt ineens een nieuw publiek open, een ander publiek dan waar de toestemming voor is gegeven (bv. de dvd-koper of de Netflix-kijker).
Maar je kunt ook zeggen: de initiële kopie schendt auteursrechten, maar daarna de hyperlinks niet meer. Die vergroten immers het bereik van de initiële kopie niet, dat bereik is en was het gehele internet. En volgens dezelfde redenering als bij hyperlinks naar legale publicaties vergroten hyperlinks naar dat illegale aanbod het publiek niet.
Arnoud