Hoe behoud ik als werknemer mijn sociale media?

social-mediaSociale media en het werk, een lastige combinatie. Met name als je actief gaat zijn met dingen die raken aan het werk zelf. Is dat Twitteraccount van jou als je elke dag vertelt over je verkoopactiviteiten? Van wie is die Linkedingroep waarin je klanten en leveranciers met elkaar in contact brengt? Een lezer stelde me nu concreet de vraag: hoe régel ik dat in mijn arbeidscontract.

Er is helaas maar weinig wettelijk geregeld over ‘eigendom’ van sociale media accounts. Zo ongeveer de enige regel die enigszins relevant is, is het auteursrecht. Wie als werknemer en in het kader van het werk iets maakt, heeft daarop niet het auteursrecht. Dat ligt volgens de wet bij de werkgever. De productfolder of FAQ die je schreef, is dus niet van jou, maar de roman waar je in het weekend aan werkt wel.

Een account op een socialemediadienst is echter niet iets dat onder auteursrecht valt. Zo’n account is een dienst van een derde, maar op een dienst valt geen auteursrecht te claimen. Hier zijn dus niet echt regels voor, behalve de heel algemene regel dat je een “goed werknemer” moet zijn, oftewel niet nodeloos de belangen van je werkgever mag doorkruisen.

Neem een Linkedingroep waarin je met klanten praat of een Twitteraccount dat aan werk gerelateerd is. Je kunt je afvragen of je wel als goed werknemer bezig bent wanneer je dat als “privé-eigendom” zou claimen. Of als je redelijke instructies van je werkgever over wat je daarmee moet doen, niet opvolgt.

Hier is geen duidelijk juridisch antwoord op, ben ik bang. Het beste is dus om dit vooraf te regelen, oftewel bij indiensttreding in je arbeidscontract op te nemen. Een socialemediabeding dus.

Wat moet je hierin regelen?

  • Auteursrechten. Welke teksten, foto’s e.d. zijn van jezelf en welke van de werkgever? Kun je daar een duidelijk criterium voor maken, bv. “als ik ze op mijn blog zet en het gaat niet over werk, dan is het van mij”?
  • Relatie tot werk. Bepaal wanneer je wel en niet actief mag zijn op die sociale media, en wat je er eventueel bij moet melden. Mag je functie of bedrijfsnaam erbij of juist niet? Functie en “Op persoonlijke titel“? En mag je onder werktijd actief zijn daar?
  • Klanten als volgers. Wat doe je als een klant zich linkt, volgt, abonneert, bevriendt of hoe het maar heet via sociale media? Hoe herken je klanten en wanneer zou je klanten moeten weigeren of verwijderen?

Een voorbeeldtekst voor een ‘losse’ relatie, de werknemer wil zelf dingen doen die eigenlijk los staan van het werk:

Artikel X. Gebruik van sociale media
Werkgever staat toe dat werknemer op sociale media actief is voor zover dit de belangen van werkgever en een goede uitvoering van het werk niet schaadt. Hierbij spreken partijen het volgende af:
1) De auteursrechten op bijdragen aan sociale media komen toe aan werknemer persoonlijk, tenzij de inhoud op specifieke opdracht van werkgever gemaakt is.
2) Werknemer zal de accounts als persoonlijk gebruiken en de naam van werkgever alleen noemen daar waar het gebruikelijk is een werkgever te noemen. Werknemer zal nimmer pretenderen namens werkgever te spreken. Werknemer zal een privémailadres koppelen aan de socialemedia-accounts.
3) Werknemer zal de grenzen van het relatiebeding (artikel XYZ) ook respecteren bij contacten via sociale media. Partijen zullen bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst in gezamenlijk overleg socialemediaverbindingen met ‘verboden’ relaties verbreken of beëindigen waar dat haalbaar is gezien de aard van het medium.

Een werknemer die zakelijk en privé wil mengen, heeft het moeilijker. Je moet dan twee belangen balanceren. Je komt dan al snel uit op een account dat je inricht als werknemer, dus met een werkmailadres. Een voorbeeld:

Artikel X. Gebruik van sociale media
Werkgever en werknemer komen overeen dat werknemer op sociale media actief mag zijn ten behoeve van de belangen van werkgever. Hierbij spreken partijen het volgende af:
1) Werknemer zal zichzelf identificeren als $functie van werkgever en vermelden dat zijn uitingen niet die van het bedrijf hoeven te zijn, bij voorkeur met “Op persoonlijke titel”.
2) Werknemer zal zonder overleg geen toezeggingen namens het bedrijf doen, en vragen die buiten zijn expertise liggen doorverwijzen naar een collega.
3) Werknemer zal het mailadres dat werkgever beschikbaar stelt, gebruiken voor het beheer van socialemediaaccounts.
4) Werknemer zal bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst zorgdragen dat een collega het beheer van deze accounts kan overnemen. Werkgever staat ervoor in dat het account zo snel mogelijk wordt beëindigd of van naam veranderd zodat de naam van werknemer niet langer gekoppeld is aan de accounts.

Wil je een dergelijk beding gebruiken, leg deze eis zo snel mogelijk op tafel. Pas op de dag van ondertekening dit nog even melden, is te laat en zal niet worden gewaardeerd.De toekomstige werkgever zal erover moeten nadenken, en wil misschien uitzonderingen aanbrengen. Dat mag; dit is een kwestie van onderhandelen over een arbeidsvoorwaarde. Het kan natuurlijk ook achteraf, alleen zul je dan je werkgever moeten overtuigen dat dit ook voor hem goed is om te tekenen.

Zouden jullie een dergelijk beding in je arbeidscontract willen? En je werkgever?

Arnoud

Mag mijn werkgever eisen dat ik op persoonlijke titel twitter?

twitter-scheld-dreig.pngLeuke vraag via Twitter:

Ik wil wel eens weten of iemand z’n baas gebeld is over tweets. En aansprakelijk is gehouden over inhoud. Ondanks TWEETS MY OWN DISCLAIMER

Oftewel: als je twittert, en je zet erbij “op persoonlijke titel” of “All tweets are my own”, kunnen mensen dan nog je werkgever aanspreken?

Op zich staan werk en privé los van elkaar. Maar als de twee mengen, dan heeft de werkgever zeker wel een grond om daar wat van te vinden. Ook als dat mengen onbedoeld gaat of uit situaties voortkomt die niet op werkdagen tussen 8:30 en 17:00 behoudens pauze plaatsvinden.

Een werknemer die in zijn vrije tijd gaat bloggen of twitteren over werkgerelateerde zaken, kan tegen het bedrijfsbelang handelen afhankelijk van wat hij daarin schrijft. En dan bedoel ik niet alleen wanneer hij bedrijfsgeheimen onthult of roddelt over collega’s. Een bankmedewerker die uitgesproken negatief is over wurghypotheken, heeft echt een probleem, arbeidsrechtelijk gezien. Die mening kun je honderd keer je eigen mening noemen, het stráált af op je werkgever omdat het zo gek is dat iemand die bij een bank werkt, zo negatief is over zo’n bankproduct. En als de werkgever er last van krijgt, dan moet je er wat mee als werknemer.

Natuurlijk gaat dat niet onbeperkt op. Als iets echt privé is dan mag de werkgever daar geen mening over hebben. Hoe vuil je tackles op het voetbaldveld ook zijn, klachten daarover horen niet bij de werkgever en dat hoort niet mee te wegen bij je beoordelingsgesprek. Alleen: wat nu als de werkgever vervolgens de hele week door platgebeld of -gemaild wordt omdát een hoop mensen wat willen zeggen over die vuile voetbaltackle? Dan wordt niet de tackle het arbeidsrechtprobleem maar de berg telefoontjes of mailtjes. Hoe dat op te lossen, is een hele moeilijke.

Bij twijfelgevallen kan “op persoonlijke titel” het verschil maken. Wel zou ik zeggen dat het dan moet gaan om persoonlijke belevenissen of zaken die uit openbare bronnen te vinden zijn. Bespreek je dingen die je alleen als werknemer kon weten, dan helpt “op persoonlijke titel” je niet. Verder kun je je natuurlijk afvragen wat het toevoegt om te mélden wat je werkgever is als je vervolgens op persoonlijke titel dingen wilt gaan vertellen.

Het verstandigste is en blijft om, áls je wilt bloggen of twitteren over werk, dit vooraf even te overleggen. Wellicht heeft de werkgever bezwaren, en die kun je dan vooraf wegnemen of proberen op te lossen. Dat werkt altijd beter dan achteraf als het conflict er al ligt.

Arnoud

Ik moet mijn vrienden opschonen van mijn baas!

facebook-upload.pngEen lezer vroeg me:

Mijn vriendin werkt bij een kinderdagverblijf waar de directeur iedereen heeft gesommeerd alle ouders van hun Facebooknetwerk te verwijderen. Verder moet je profiel zo veel mogelijk afgeschermd en mag je niet vermelden dat je werkt bij dit KDV. Dit naar aanleiding van een klacht van een ouder dat een collega een foto van haar werk (met kinderen erop) had geplaatst. Kan de werkgever dit zo eisen?

Een werkgever mag eenzijdig instructies geven over hoe het werk wordt uitgevoerd, en hoe de “goede orde op de werkvloer” moet worden behouden. Op die grond kan een werkgever dus reglementen uitvaardigen over internetgebruik, privékilometers met de bedrijfsauto of zelfs het dragen van een stropdas.

Daar zitten wel grenzen aan. De privésfeer van de werknemer is er zo eentje; wat de werknemer thuis of in privéverband doet heeft in principe niets met het werk te maken. En als het niet over het werk gaat, dan valt dat buiten de instructiebevoegdheid.

Echter, je kunt je afvragen of Facebookgedrag van werknemers wel echt altijd “in privéverband” is wanneer het gedrag aan klanten of collega’s raakt. Foto’s of informatie van de werkvloer publiceren is niet echt een privézaak, helemaal niet als daar klantgegevens (of gezichten van kinderen van klanten) op zichtbaar zijn. Daar kan de werkgever dus wel degelijk wat van zeggen, en het lijkt me dat de directie van een KDV best kan zeggen dat werknemers geen foto’s van kinderen mogen publiceren.

De instructie om je Facebook te ontklanten gaat nog een paar stapjes verder. Die instructie is niet relevant voor de klacht of het probleem, maar probeert toekomstige aanverwante problemen op te lossen (bv. geroddel over ouders, ruzieën met ouders, delen van privéinformatie van ouder A met ouder B of een publieke statusupdate, etc).

Op voorhand en zó rigoreus een instructie geven gaat me nogal ver. Zeker omdat dit dieper in de privésfeer raakt dan enkel “geen foto’s van kinderen publiceren aub”. Mensen kunnen gewoon bevriend zijn met ouders, om eens wat te noemen.

Iets proportioneler lijkt mij een set instructies over wat je wel en niet over je werk mag publiceren en hoe om te gaan met ouders op sociale netwerken. Bijvoorbeeld: doe geen werkdingen op en bespreek geen werk via Facebook. Wie dan echt bevriend is kan nog steeds praten over andere dingen.

Wat vinden jullie?

Arnoud

Mag je een foto van een boek of artikel Twitteren?

twitpicVia Twitter kwam de vraag langs: mag je een foto publiceren op de microblogdienst van een pagina uit een boek, of van een geheel artikel?

Het voelt als een makkelijke manier: je ziet een interessante tekst, je wilt dat delen met je volgers dus maak je er even snel een foto van en die hang je aan een tweet. Een stuk sneller dan alles overtypen of zoeken naar een online bron – die er niet per se hoeft te zijn, zeker niet bij een boek.

Echter, de Auteurswet heeft weinig te schaften met wat handig, makkelijk of gebruikelijk op internet is. Gij zult toestemming verwerven anders zijt gij eene vuige piraat, even samengevat. Nou ja, gelukkig niet helemaal: we hebben het citaatrecht, dat toestaat dat je een stuk van een werk overneemt als dat noodzakelijk is voor aankondiging, bespreking of onderbouwing (art. 15a Auteurswet). Bronvermelding is verplicht natuurlijk.

De wijze van reproductie is niet relevant. Ik kan een tekst overtypen, een screenshot maken of een foto publiceren. Waar het om gaat is of de hoeveelheid geciteerde tekst gerechtvaardigd is door het doel. Bij afbeeldingen speelt dit vaker omdat men daar vaker hele afbeeldingen overneemt (en liefst zo groot mogelijk), en je dan tegen de discussie aanloopt of dit nu versiering is of citeren (zie dit arrest voor een voorbeeld).

Maar vooral van belang is dat je niet meer overneemt dan nodig. Zoals de wet het formuleert: citeren mag als

het citeren in overeenstemming is met hetgeen naar de regels van het maatschappelijk verkeer redelijkerwijs geoorloofd is en aantal en omvang der geciteerde gedeelten door het te bereiken doel zijn gerechtvaardigd;

Er zijn dus geen harde regels over aantallen zinnen dan wel pixel sdie je mag overnemen (nee, ook niet 194×125). Je moet kunnen rechtvaardigen dat je dít stuk nodig had, en dat het eigenlijk niet met minder kon.

Mijn rechtsgevoel zegt me dat het fotograferen van een hele pagina in het kader van “kijk eens wat een mooi citaat” wat ver gaat. Ik zou me afvragen, kun je niet inzoomen op de alinea met het citaat?

Arnoud

Trijntje Oosterhuis verslikt zich voor 2 ton in Facebookpopulariteit

trijntje-oosterhuis-like-facebookKiezen tussen Trijntje Oosterhuis en Britt Dekkers. Hmm. Zangeres Oosterhuis beloofde voor elke like op haar Facebookbericht 1 euro over te maken naar giro 555, maar toen het aantal likes richting de 200.000 ging, verdween de oproep. Dat meldde de NOS gisteren. En dan vraag je je als jurist natuurlijk af: is die twee ton opeisbaar?

Belofte maakt schuld, heet dat dan. Ook juridisch: een overeenkomst komt tot stand door aanbod en aanvaarding, en daarna zitten beide partijen eraan vast. Dat kan via een getekend contract maar ook een mondelinge overeenkomst is rechtsgeldig. Dus waarom niet een Twitteraanbod?

Het aanbod is dan in juridische zin: als jullie X doen, betaal ik €1 aan Giro 555 voor elke keer dat dat gebeurt. Dat idee ken ik nog van de sponsorloop van vroeger: ik zou 10 km hardlopen (of zwemmen, dat weet ik niet meer) en dan kreeg ik zo veel cent per buurman per kilometer. Ja, dat was gewoon rechtsgeldig. En wat is nu principieel het verschil tussen “als jij 10km loopt” en “als jij mijn Facebook liket”?

Een eerste tegenargument zou zijn dat ze het niet serieus had bedoeld. Ik denk niet dat je dit snel als een grap kunt benoemen. De actie liep, ze deed mee – dan mogen mensen vermoeden dat je het serieus meent. En zo’n vermoeden wordt dan bindend, ook al had je het niet zo bedoeld.

De vraag is dan, had ze eerder in moeten grijpen? Je mag immers je aanbod intrekken, en likes na het intrekmoment zijn niet meer relevant. Maar had ze dat niet wat eerder kunnen doen dan na 200.000 likes?

Dus ja, in principe zou iedereen die de vindikleukknop heeft gebruikt, nu dus kunnen verlangen dat de zangeres 1 euro gaat overmaken. Ja, één euro want iedereen heeft een eigen overeenkomst “ik betaal 1 euro als jij me liket” en je kunt andermans overeenkomst niet afdwingen. Nou ja, je zou een stichting “Trijntje moet betalen” gaan oprichten en dan met 200.000 man gezamenlijk opereren, maar dat voelt wat overdreven. (Net als zelf procederen over 1 euro trouwens.)

In principe, want in het recht zijn altijd wel uitzonderingen te vinden. En deze situatie voelt wel een tikje onredelijk voor de zangeres: hoe had zij nu kunnen weten dat ze zó veel likes zou gaan krijgen? En dan komt de beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid om de hoek kijken. Je kunt iemand niet aan een overeenkomst houden als het volstrekt onredelijke uitkomsten zou opleveren. En iemand die denkt, dat kost me een paar tientjes, en dan ineens een factuur van 2 ton krijgt, die heeft een best onredelijke uitkomst. Of moet dat voor haar rekening komen? Je kunt die teller immers met enige regelmaat checken en voor jezelf een grens afspreken. Het ging vast niet in 5 minuten van de nul naar de 200.000.

Natuurlijk is het niet zo simpel als “och hemeltjelief” tweeten en de oproep weghalen. Want ook op deze uitzondering zitten weer uitzonderingen. (Leuk he, recht?) Je kunt niet eenzijdig besluiten dat de uitkomst onredelijk is. Daarvoor moeten alle omstandigheden van het geval worden meegenomen, wat ik een rotterm vind altijd want zo kun je nooit een fatsoenlijk algemeen antwoord geven.

Praktisch gezien gaat hier natuurlijk niets mee gebeuren, juridisch dan. Want niemand gaat procederen over dit bedrag. Misschien maakt ze nog een bedrag over vanuit haar persoonlijk gevoel.

Maar waar ik nog het meest mee zit, is dat deze actie een bevestiging is van al die kettingbriefflauwekul van de afgelopen 20 jaar: stuur deze mail door en Bill Gates doneert 1 dollar aan het kinderfonds in Afrika. Trijntje gaat de komende jaren in héél wat mutaties geld doneren als mensen maar foto’s tweeten, dingen pinnen, ergens inchecken of krabbelen of wat maar de hype du jour is op dat moment.

Arnoud

Kan een tweetverzameling als publiekdomeindownload worden aangeboden?

open-data-overheid-twitterIntrigerende via Twitter: van een recent overheidscongres (Open data next 27 september 2013) werden alle tweets gebundeld en beschikbaar gesteld als .csv download. Mag dat? En vooral: mag er dan “Licentie: Publiek domein (CC0)” bij staan?

Het is op zich een heel leuk idee om alle tweets van je congres of dergelijke gebeurtenis te bundelen. Er zijn diverse diensten die dit makkelijker en mooier maken, Storify is denk ik de bekendste. Maar je kunt het ook zelf down, gewoon downloaden en netjes als zipfile of zo aanbieden.

Of dat van Twitter mag, is een lastige. Ze zeggen in de TOS dat je alleen via hun API mag werken:

Except as permitted through the Services, these Terms, or the terms provided on dev.twitter.com, you have to use the Twitter API if you want to reproduce, modify, create derivative works, distribute, sell, transfer, publicly display, publicly perform, transmit, or otherwise use the Content or Services.

Nu heeft de Auteurswet nog altijd het citaatrecht als uitzondering, en daar kunnen die TOS niets aan veranderen. Dus wie tweets wil citeren mag zijn gang gaan, en hoeft daarbij niet de Twitter API te gebruiken. Echter, voor citeren is vereist dat je een bepaald doel hebt: aankondiging, bespreking, bekritiseren “of daarmee vergelijkbaar doel”. (Daarnaast is bronvermelding verplicht maar dat zit netjes in de Tweets.)

Is het bundelen van de complete set tweets “ter informatie en om terug te lezen” zo’n vergelijkbaar doel? Ik weet het niet. Het voelt me even iets té massaal. Aan de andere kant: het is toegestaan een reader te maken met bundels citaten uit boeken of tijdschriften, dat kan ook best massaal worden. Verschil is echter wel dat je er dan meestal eigen content aan toevoegt, wat bij een Tweetdump niet het geval is.

Een organisatie zou in de inschrijfvoorwaarden een tweetdumplicentie kunnen bedingen: wie zich inschrijft en tweet met hashtag #xyz geeft toestemming voor opname in het tweetdumpbestand en vrije verspreiding daarvan.

Los daarvan is die tekst met “Licentie: Publiek domein (CC0)” een beetje erg gek. CC0 is een verklaring dat de auteur afstand doet van zijn auteursrechten. Dat zou je dus hier kunnen opvatten als “al deze tweets zijn vrij van auteursrechten”, en dat is gewoon niet waar. Die twitteraars hebben geen afstand gedaan. Als wordt bedoeld, het bestánd als zodanig, de gegevensverzameling is vrij van rechten, ja dan klopt het maar eh dúh dat een dump vrij van rechten is. Die tekst zou ik dus aanpassen als ik webmaster was daar.

Arnoud

Dreigen op 4chan: niet voor normale mensen?

shoot-schieten-leiden-dreigenGisteren diende de rechtszaak rond de Leidseschooldreiger: het 4chanbericht waarin werd gedreigd een leraar Nederlands en zo veel mogelijk scholieren in Leiden te vermoorden. Ik mocht als getuige-deskundige uitleggen wat een proxy is en aangeven hoe ik 4chan zou omschrijven. Hoe serieus moet je 4chan-dreigingen nemen?

In april 2013 verscheen op internetafvoerputje 4chan een dreigbericht dat leidde tot schoolsluiting en politiebewaking in Leiden. Oordeel zelf:

Tomorrow, I will shoot my Dutch teacher, and as many students as I can. It will be on the news tomorrow. It’s a school in a Dutch city called Leiden, and for more proof, I will be using a 9mm Colt Defender. I will be carrying a note with me when I go into the school which will explain why I did it. If he message of the note will not be published, a friend of mine will post here on 4chan a day later. Oh, and I’m using a proxy, the police is not gonna find me before tomorrow.

Vandaag stond de verdachte terecht die het bericht zou hebben geplaatst. Volgens hemzelf was dit een Amerikaan geweest die zijn laptop even had geleend in het internetcafé in Costa Rica waar hij toen was. De officier geloofde daar weinig van: Amerikanen kunnen ‘Leiden’ niet echt goed spellen, en bovendien waarom zou ‘ie. Terwijl deze jongen problemen had op zijn school in Leiden en eerder een spreekbeurt over school shootings zou hebben gehouden.

Ik mocht als getuige-deskundige uitleggen wat 4chan was, eigenlijk /b/ dus maar dat onderscheid is subtieler dan dat tussen hacker en cracker. Het afvoerputje van het internet noemde ik het, een shockblog (oké, shockforum) waar het doel is zo grof en hard mogelijk te zijn. Branie schoppen, reacties uitlokken. En met excuses aan alle meelezende /b/tards, normale mensen lezen daar niet.

Heel apart vond ik nog dat de politie het IP-adres onderzocht en daarbij binnendrong in de router die aan dat adres hing. Toegegeven, dat binnendringen was een kwestie van de algemeen bekende admin/admin combinatie intypen maar binnendringen blijft het. Dringende noodzaak onder de Politiewet of strafbaar feit door ambtenaar gepleegd in het buitenland?

De meeste discussie ging over de vraag hoe je het bericht moest opvatten. Dat het als grap bedoeld was, was wel duidelijk, maar als je gezien de achtergrond en andere recente gebeurtenissen serieus mag opvatten, dan kan zo’n grap tóch best eens strafbaar zijn. En nou ja, school shootings en internetdreigingen waren wel een actueel onderwerp. Dus vanuit dat standpunt begrijp ik de zorg wel over hoe serieus het bericht te nemen.

De rechter was bepaald ICT-cluevol. Op zeker moment kwam bijvoorbeeld de vraag langs, waarom heeft u het bericht niet zelf gewist. Had u een wachtwoord ingesteld, had u de cookies laten staan? En dat is nu net een punt waarop 4chan uniek is: het forum werkt niet met registratie en accounts, maar met een wachtwoord per bericht (dat eventueel in een cookie opgeslagen wordt) waarmee je herkend wordt als auteur.

In de 4chanzaak uit 2011 (die van de “een router is geen computer”-discussie) speelde ook deze vraag. Als je weet dat 4chan een onzinforum is en dat er een disclaimer staat met “only a fool would take anything seriously here”, is dan een bericht daar niet evident altijd een grap? Het Hof oordeelde toen (met instemming van de Hoge Raad):

Eerdere schoolshootings zijn immers ook op voorhand via internet aangekondigd en dit gebeurt meestal anoniem en via sites waarbij de maker van het bericht moeilijk te achterhalen is. Uit de voornoemde reactie, geplaatst binnen korte tijd na de posting van de verdachte, blijkt dat niet alle lezers het bericht als een geintje hebben beschouwd. Dat er mensen hebben gereageerd die het wel als een grap hebben gezien doet hier niets aan af.

De Officier kwam nog met de scherpe opmerking dat de ‘jongere’ generatie alles weet van elkaar: alles is publiek, en privacy komt pas om de hoek kijken als het achteraf niet meer leuk was. Jongeren denken niet na over hoe iets overkomt bij anderen, zo zegt ze. Tsja. Snap het standpunt maar daar kun je tegenover stellen dat je dan als ‘oudere’ generatie zou kunnen bedenken dát zo’n bericht afreageren is en niet bedoeld is anders dan shockeren, stoer doen.

Enigszins ergerlijk vond ik de redenering van de officier uit het requisitoir: de gevolgen konden ernstig zijn want kinderen lopen gevaar op zo’n school, dús is de dreiging serieus te nemen. En dús is de bedreiging strafbaar. Maar ze raakt wel aan het dilemma. School shootings zijn helaas serieuze realiteit. Je moet dus dreigingen serieus nemen, want je kunt het je niet veroorloven de fout in te gaan hiermee. Alleen, moet je dan elke bedreiging ook maar strafbaar verklaren?

De officier wilde eigenlijk een onvoorwaardelijke celstraf eisen, maar gezien de jurisprudentie maakt die geen kans. Ze eist dan ook 150 uur werkstraf met een voorwaardelijke celstraf van 1 maand.

Wat vinden jullie? Is een bedreiging gepost op een digitaal afvoerputje serieus te nemen?

Arnoud

Goedemiddag, wij komen even bij u twitteren dat u het leuk vindt hier

twitter-tweet-wasnt-meHm. Is dit nu juridisch interessant of niet? Mensen die zich bij de NY Comic Con aanmeldden, ontdekten dat ze ineens twitterden hoe leuk ze het vonden. Volgens de CC geen probleem: daar hadden ze toestemming voor gegeven bij het inschrijven. Want ja, er stond “this application may tweet on my behalf” bij het aanmelden via Twitter. Maar dat lazen mensen toch even iets anders.

Juridisch gezien is het duidelijk, heet het dan: in een Opinie over toestemming bepaalde de privacytoezichthouders dat als je nu maar specifiek iets vraagt, daarbij goed uitlegt wat je gaat doen en mensen uit vrije wil dan ja of nee laat klikken, dan is er vrije, specifieke en geïnformeerde toestemming. En wat is er nou mooier dan dat.

Het idee dat mensen toestemming kunnen geven en dat dan eigenlijk alles wel oké is, zit diep in het juridische systeem. Ik maak me hier met enige regelmaat kwaad over: mensen lezen niet wat ze wordt gevraagd, en gaan er vanuit dat het wel goed zal zitten. Waarbij ook meespeelt dat de toestemmingsvragen vaak net subtiel wat anders betekenen of op een gekke manier gepresenteerd worden (zie de recente boevenpubliceertoestemmingsbordjes).

Maar in dit geval luidt de toestemmingstekst letterlijk “This application may send Tweets on your behalf”, deze dienst gaat vanaf jouw account twitteren. Hoe expliciet wil je het hebben?

Nou ja, toch wel iets specifieker dus. Zoals ze bij Ars Technical al schreven, de gebruikelijke interpretatie van die zin is “wij faciliteren twitteren vanuit deze dienst, maar uiteraard krijg jij vooraf te lezen wát we uitsturen”. Of de dienst twittert volgens een door jou bepaald stramien. Zo worden al mijn nieuwe posts automatisch getwitterd via een WordPressplugin die ook met die zin toestemming vroeg. Maar het was duidelijk dat hij dan alleen bedoelde dat hij tweets stuurt van het soort “#author# blogt: #title# #url#”. En niet “#author# vindt WP Tweets Pro echt super #aanrader”.

En dan komen we toch weer terug bij mijn frustratie hierover: mensen lezen het niet en gaan er vanuit dat het wel goed zal zitten. Zoals ook hier. En op zeker moment wórdt die opvatting dan ook juridisch relevant: als iedereen een tekst opvat als linksom, dan mág je niet meer zeggen “maar rechtsom wordt niet uitgesloten”. Dat wordt ‘ie wél: omdat iedereen vindt dat het uitgesloten wordt, dat het er niet onder valt.

Wat vinden jullie? Hadden die Comic Con-ners beter moeten lezen? Of domme actie van de NYCC?

Arnoud

Is een hashtag merkinbreuk?

hashtag-merkinbreukEen lezer vroeg me:

Ik vroeg mij af of het is toegestaan om voor marketingdoeleinden een #merknaam te gebruiken in je twitter/facebook/instagram bericht. Zou zoiets als: ‘Kom bij ons benzine tanken, Basisweg 2 #tankstation #shell #BP’, mogen?

De merkenwet noemt nergens specifiek de hashtag maar dat wil niet zeggen dat je dus in hashtags alles mag zetten. De merkenwet gaat in feite over elk soort commercieel gebruik van merken. Het kanaal of de techniek is in principe niet relevant. Een logo op je winkelruit schilderen is juridisch hetzelfde als een woord opnemen op je webpagina of een slogan in je tweets.

Het Europese Hof van Justitie bepaalde onlangs (zaak C-657/11) dat het gebruik van een merk in een metatag op een website reclame is. Hoewel ze daarvoor iets meer woorden nodig hadden dan ik:

Aangezien het gebruik – in de programmeertaal van een website – van metatags die met de namen van de producten van een concurrent en met diens handelsnaam overeenkomen, er dus toe leidt dat aan de internetgebruiker die een van deze productnamen of die handelsnaam als zoekwoord invoert, wordt gesuggereerd dat deze website verband houdt met zijn opsporing, dient een dergelijk gebruik als een mededeling in de zin van artikel 2, punt 1, van richtlijn 84/450 en artikel 2, sub a, van richtlijn 2006/114 te worden beschouwd.

De kerngedachte hierachter is dat je door het gebruik van die productnamen in feite zegt “zoek je X, kom dan bij mij”. En of dat mag, hangt af van wat je aan het verkopen bent. Je mag merkproducten verkopen en dan het merk noemen (ook bij parallelimport), of daarmee compatibele producten promoten. Verkoop je heel andere producten die toevallig ook zo heten, dan mag je natuurlijk ook het merk gebruiken. En als derde is het legaal om jezelf als alternatief te presenteren wanneer iemand zoekt naar een merk. “Heeft u Coca-Cola?” “Nee, wel Pepsi” is legaal merkgebruik.

De vraag komt dus neer op, wat betekent #shell als je dat in een commerciële tweet opneemt. Formeel is een hashtag een categorie-aanduiding: deze tweet heeft iets met Shell te maken (en met BP en een tankstation). Nu is de twitteraar reclame aan het maken voor zijn tankstation aan de Basisweg en hij wil daarbij duidelijk mensen die graag bij Shell of BP tanken naar zijn pomp lokken.

Dat is dus die derde categorie: de twitteraar biedt een alternatief voor het merkproduct. Dat mag dus zolang hij maar eerlijk is dát hij een alternatief biedt, en niet de indruk wekt dat hij een Shell- dan wel BP-station is. Dat laatste zou merkinbreuk zijn.

Het mag dus in principe maar het hangt wel heel erg af van hoe je het opschrijft. Ik dénk dat de voorbeeldtweet van de vraagsteller nog net mag: er worden twee merken genoemd en geen officiële merkpomphouder die dat doet. Maar de naam van het tankstation staat er niet in, en zwijgen over je afkomst wordt al snel uitgelegd als stilzwijgende poging tot misleiding. Je wil dan dat mensen denken dat je van Shell bent, want dat is dan de enige genoemde merknaam en dan zal dat dus wel de uitbater zijn.

Wel mooi hoe elk juridisch onderwerp bij iedere nieuwe dienst weer terugkomt. Eerst waren het domeinnamen, toen metatags, daarna Adwords en nu Twitterhashtags. What’s next?

Arnoud

Leerlinge mag niet terug naar school na raar getwitter

troll-twitterDe eerste keer dat het woord ’trollaccount’ in een Nederlands vonnis verscheen. De zaak is bepaald minder vrolijk: een leerlinge van het Adelbert College in Wassenaar die van school was gestuurd, mag niet terugkomen. Er was te veel onrust op de school, en een aantal seksueel zeer expliciete tweets zouden daaraan bijgedragen hebben. Hoewel niet vaststaat of de leerlinge die had verstuurd (of een troll), was alles bij elkaar plus het gegeven dat het schooljaar nog maar 4 weken zou duren er toch genoeg reden om haar te schorsen. Pff.

De leerlinge kwam van een andere school in de vijfde klas van de vwo-afdeling binnen. In december (2012) werd ze de toegang tot de school ontzegd, omdat de sfeer danig was verstoord. De school legde een zwaar deel van de verantwoordelijkheid bij haar: als voorwaarde voor de toelating gold dat door moest gaan met ondersteuning door professionele hulpverlening, en daar was ze mee gestopt omdat ze deze niet meer nodig zou hebben. En na de kerstvakantie had de politie bij de schoolleiding aangegeven dat zij, op grond van berichten op het internet niet konden instaan voor de leerlinges veiligheid op school.

Omdat het al zo’n tijd geleden is, is het moeilijk de feiten te reconstrueren uit objectieve bronnen. Als ik de naam van de leerlinge googel, vind ik een paar rare twitteraccounts maar die zou ik niet meteen aan een normaal persoon koppelen. Aan de andere kant, misschien zijn er dingen weggehaald en is het profiel aangepast. Dat maakt het een nóg intrigerender vraag: hoe kom je er in vredesnaam achter of een twitteraccount écht van iemand is en niet van een slimme trol? Update (18 juli) lees ook de reactie van de leerlinge zelf in de comments.

De rechtbank vindt dat niet vaststaat of de leerlinge zelf achter het account zat maar produceert dan deze kronkel die ik niet goed kan parsen:

Daar staat tegenover dat [eiseres] niet heeft weersproken dat zij tijdens de Frankrijkreis onderwerp van commotie is geweest, dat zij (grove) seksueel getinte uitlatingen heeft gedaan en dat zij (in ieder geval) destijds actief was op twitter en andere sociale media. Anders dan [eiseres] kennelijk meent, kan uit de vermelding van de naam‘[A]’ boven de geprinte twitterberichten niet worden afgeleid dat [eiseres] deze berichten niet heeft verzonden.

Wat staat hier nou? Je zit op Twitter dus kun je ook vanaf een nepaccount twitteren? Of, dat je naam er niet boven staat bewijst niet dat jij het niet was?

Afijn, de rechtbank oordeelt terecht dat niet kan worden vastgesteld welk aandeel [eiseres] in de commotie heeft gehad. Maar constateert vervolgens dat dat de commotie niet minder maakt, en dat de school toch íets moet om dat op te lossen. Elke keer dat zij op school verschijnt, ontstaat hernieuwd gedoe en dat komt de goede orde op de school niet ten goede.

Naar het oordeel van de voorzieningenrechteris het onder die omstandigheden, en juist gelet op het feit dat het lopende schooljaar nog slechts vier lesweken telt, niet in het belang van de Stichting, de medeleerlingen van [eiseres] maar ook niet in dat van [eiseres] om haar weer toe te laten tot het onderwijs.

Omroep West meldt dat de leerlinge ‘ontzettend baalt’ en hoger beroep overweegt, hoewel dat vanwege het geld er waarschijnlijk niet in zal zitten. Volgens haar werd zij juist gepest door de rest van de school en is het dan de omgekeerde wereld dat zíj weg moet en niet de pesters. Een terechte als het klopt – maar hoe kóm je erachter of het klopt?

Arnoud